Không chỉ nổi tiếng với nhiều danh lam thắng cảnh đẹp như: Đền chùa, di tích và danh thắng… ở vùng Bắc Bộ, Hà Nam còn được biết đến với làng Vũ Đại, nhân vật Chí Phèo trong tác phẩm của nhà văn Nam Cao cùng với nhiều lễ hội rải rác trong năm. Hãy cùng RuudNguyen.com đến với Hà Nam để tìm hiểu các địa điểm du lịch và các món ăn ngon tại nơi này nhé!
Giới thiệu về Hà Nam
Hà Nam là tỉnh ở phía nam châu thổ sông Hồng, cửa ngõ phía nam của thủ đô Hà Nội. Phía bắc tỉnh Hà Nam giáp Hưng Yên và Hà Tây, phía đông giáp Thái Bình, phía tây giáp Hoà Bình, phía đông nam và nam giáp Nam Định và Ninh Bình. Địa hình của tỉnh đa dạng bao gồm chủ yếu là vùng đồng bằng chiêm trũng, vùng đồi núi, nửa đồi núi. Tỉnh có hai con sông lớn chảy qua đó là sông Đáy và sông Châu Giang.
Phủ Lý (Ảnh sưu tầm)
Với diện tích hơn 860 km2, đứng thứ 62/63 tỉnh thành, Hà Nam chỉ có sáu đơn vị hành chính cấp huyện, trong đó có một thành phố và năm huyện. Hà Nam là địa phương có nền văn hiến lâu đời. Trong các cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, thị xã đã bị san phẳng tới ba lần. Ngày nay, thị xã Phủ Lý là trung tâm văn hoá, chính trị, kinh tế của tỉnh. Tỉnh tuy nhỏ nhưng có khá nhiều di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh như Núi Cấm, Ngũ Động Sơn, chùa Bà Đanh, hang Luồn, động Cấm Khả Phong… Tỉnh cũng có nhiều lễ hội truyền thống trong đó hội vật võ Liễu Đôi đã nổi tiếng cả nước.
Nên đi du lịch Hà Nam vào thời gian nào
Hà Nam có thời tiết khá tương đồng với Hà Nội và một số tỉnh miền bắc khác nên bạn có thể du lịch Hà Nam vào bất kỳ thời điểm nào trong năm. Tuy nhiên vì đa số hình thức du lịch tại đây đều ở ngoài trời nên đi vào mùa thu (tháng 8 đến tháng 10) là phù hợp nhất. Bạn vẫn có thể đi trong mùa hè hoặc mùa đông nếu thích, nhưng trời sẽ khá nóng hoặc khá lạnh đó.
Chùa Tam Chúc (Ảnh sưu tầm)
Nếu bạn là người yêu thích lễ hội và khám phá những nét văn hóa đặc trưng thì nên đến Hà Nam trong khoảng tháng giêng đến tháng 3 vì mùa này thường có nhiều lễ hội như hội làng Duy Hải, hội làng Gừa, hội Dương Hò. Đây cũng là mùa du lịch cao điểm, đông vui và náo nhiệt nhất Hà Nam.
Phương tiện di chuyển đến Hà Nam
Hà Nam nằm tiếp giáp với Hà Nội và chỉ cách trung tâm thành phố Hà Nội tầm 60km, một khoảng cách không quá xa. Do đó, tùy theo nhu cầu bạn có thể di chuyển đến Hà Nam bằng các loại phương tiện sau:
Chùa Tam Chúc (Ảnh sưu tầm)
– Tàu hỏa: Bạn có thể đặt và giữ vé tàu qua hotline của cục đường sắt Việt Nam. Giá vé dao động tùy theo loại ghế. Thời gian từ ga Hà Nội đến Ga Phủ Lý tầm 1 tiếng hơn.
– Xe khách: Có rất nhiều tuyến xe khách chạy từ Hà Nội đến Hà Nam mỗi ngày, bạn có thể bắt tại các bến xe Mỹ Đình hay Bát Giáp. Xe chạy tầm 1 tiếng là đến Hà Nam và giá vé dao động trong khoảng từ 60K – 80K. Một số nhà xe để bạn tham khảo là nhà xe Mận Thịnh, nhà xe Hoàng Long, nhà xe Phúc Lộc Thọ Limouse,…
– Xe máy: Vì nằm cách Hà Nội khá gần nên xe máy chính là phương tiện phù hợp nhất để di chuyển đến Hà Nam. Còn gì thú vị hơn khi được vừa đi đường, vừa ngắm cảnh, vừa được tự do điều khiển lịch trình. Thích dừng thì dừng, thích đi thì đi, đi xe máy sẽ cho bạn cảm giác thế nào là một “road trip” thực sự. Từ trung tâm Hà Nội, bạn chỉ cần chạy thẳng theo Quốc lộ 1A về phía Nam Hà Nội là có thể đến thẳng được Tp. Phủ Lý. Và thời gian chạy cũng chỉ mất tầm khoảng 1 tiếng đồng hồ mà thôi. Khi đi xe máy thì nhớ lái xe cẩn thận và chấp hành luật giao thông nha.
– Xe bus: Nếu muốn tiết kiệm hầu bao, bạn có thể chọn bus làm phương tiện du chuyển đến Hà Nam. Tuyến 206 ở bến xe Bát Giáp sẽ đưa bạn thẳng tiến tới thành phố Phủ Lý, cứ 15 phút sẽ có một chuyến. Lưu ý thời gian hoạt động của bus là từ 5h-19h hằng ngày nha.
Nên ở đâu khi du lịch Hà Nam
Một câu hỏi đặt ra khi lựa chọn loại hình chỗ ở khi tới Hà Nam: ở bao lâu là đủ? Thông thường, du lịch Hà Nam 1 ngày là đã đủ để bạn biết được gần như tất cả điểm nổi bật tại nơi đây.
Có khá nhiều khách sạn, nhà nghỉ tại Hà Nam (Ảnh sưu tầm)
Ở Hà Nam những khách sạn và nhà nghỉ thường tập trung ở những con phố Lê Hoàn, Đinh Tiên Hoàng, Lý Thường Kiệt… và để tránh hết phòng bạn nên gọi điện đặt trước
Tuy nhiên, điều này còn tùy thuộc vào lịch trình bạn lên để ước lượng thời gian ở. Có 3 loại hình chỗ ở để bạn lựa chọn: Homestay Hà Nam, khách sạn, nhà nghỉ bình dân tha hồ cho các bạn lựa chọn nhé.
Các địa điểm du lịch ở Hà Nam
Hà Nam nổi tiếng với các danh thắng liên quan tới tâm linh: chùa Tam Chúc, đền Trần Thương, đền Ông Tiên, đền Lãnh Giang,… Ngoài ra, còn có các hoạt động khác như tham quan hồ sinh thái, làng nghề,… Dưới đây, là những địa điểm nổi tiếng ở Hà Nam các bạn có thể tham khảo cho chuyến đi sắp tới của mình nhé:
Khu du lịch Tam Chúc – Ba Sao
Thuộc huyện Kim Bảng, gần với khu du lịch chùa Hương (Hà Nội), Bái Đính, rừng Cúc Phương (Ninh Bình). Chùa Tam Chúc chỉ cách thành phố Phủ Lý khoảng 10km chính vì vậy việc di chuyển đến đây cũng khá dễ dàng. Có nhiều cách mà bạn có thể lựa chọn để di chuyển đến chùa Tam Chúc. Điểm đến này tập trung nhiều vùng nước ngập đá vôi hóa có giá trị về lịch sử và nhiều danh thắng như: Động Thủy, chùa Ông, chùa Vân Mộng…
Chùa Tam Chúc nhìn từ trên núi (Ảnh sưu tầm)
Chùa Tam Chúc nằm trong khu du lịch Tam Chúc và có vị trí rất đặc biệt. Có thể xem chùa Tam Chúc như là một cầu nối giữa chùa Hương với chùa Bái Đính, Tràng An thuộc tỉnh Ninh Bình. Chùa nằm ở thị trấn Ba Sao, Kim Bảng, Hà Nam. Chùa Tam Chúc sở hữu một vị trí vô cùng đắc địa . Phía sau chùa là núi Thất Tinh, phía trước là hồ Lục Nhạc . Trong hồ có 6 hòn đảo nhỏ theo tương truyền chính là 6 chiếc chuông mà ông trời đã ban cho nơi đây.
Xem thêm: Ngắm nhìn chùa Tam Chúc, ngôi chùa lớn nhất thế giới qua flycam 4k
Đền Ông Tiên
Đền Ông Tiên là địa điểm du lịch được bình chọn là “điểm đến được yêu thích nhất” (Theo dữ liệu thống kê lượng khách du lịch Hà Nam 2019). Sở hữu một khung cảnh cổ xưa, hình dáng lạ mắt, độc đáo, khi nhìn từ xa giống như con voi phủ phục.
Đền Tiên Ông Hà Nam – Chùa Ông Hà Nam (Ảnh: foox.vn)
Đền Tiên Ông nằm trong quần thể di tích thắng cảnh Bát Cảnh Sơn ở xã Tượng Lĩnh, huyện Kim Bảng, Hà Nam. Từ thị xã Phủ Lý, theo quốc lộ 22 đi 13km là đến quần thể danh thắng Bát Cảnh Sơn (hoặc có thể đi từ Đồng Văn theo quốc lộ 60). Xã Tượng Lĩnh được thiên nhiên ưu đãi với địa hình tự nhiên có nhiều tiềm năng phong phú. Dãy Bát Cảnh Sơn đứng bên tả ngạn sông Đáy, dựa lưng vào vòng cung Nam Công (Kim Bảng – Hà Nam và Tuyết Sơn, Hương Tích – Hà Tây), tạo thành thế núi hình sông kỳ thú. Xét theo tổng thể ở phạm vi rộng thì Bát Cảnh Sơn là một cụm du lịch của quần thể Hương Sơn bởi hai thắng cảnh này rất gần gũi, tiếp giáp với nhau liền mạch trong dãy núi đá vôi Hà Nam – Hà Tây. Theo vị trí địa lý hành chính. Bát Cảnh Sơn là “tiểu thắng cảnh”, là cửa ngõ Hương Sơn, nằm trong xã Tượng Linh, nơi ngã ba của 3 huyện Kim Bảng (Hà Nam), Mỹ Đức, Ứng Hoà (Hà Tây).
Chùa Bà Đanh
Chùa Bà Đanh vẫn giữa được nét cổ kính (Ảnh: Quang Nam)
Đây là ngôi chùa nổi tiếng là linh thiêng – cũng là 1 trong những điểm đến thu hút du khách thập phương ghé thăm. Ngoài ra, chùa Long Đọi Sơn ở huyện Duy Tiên là điểm đến tâm linh không thể bỏ qua. Chùa Bà Đanh này còn gọi “Bảo Sơn Nữ”, tọa lạc trên một vùng đất tại thôn Đanh Xá, xã Ngọc Sơn, huyện Kim Bảng, Hà Nam. Chùa có diện tích khoảng 10 ha trải rộng cho chừng gần 40 gian nhà gạch ngói – bề thế ấy cùng lịch sử dài lâu – chùa Bà Đanh được xem như thắng tích Phật giáo nổi bật ở Hà Nam hay của cả miền Bắc.
Trong một khuôn viên chùa phủ rợp bóng cổ thụ xưa cũ mà nếu nhìn từ trên không – ở một thế đất tuyệt mỹ ba mặt được ôm bởi sông Đáy, lối độc đạo dẫn vào lại có hai ngõ: một đưa đến chính điện, ngõ kia đến núi Ngọc cận kề Chùa. Ba mặt khu di tích này có dòng sông Đáy bao quanh.
Để lý giải cho thành ngữ “Vắng tanh như chùa Bà Đanh”, nhiều nhà nghiên cứu đưa ra rất nhiều giả thuyết. Nổi tiếng nhất trong số đó là do chùa bà Đanh rất linh thiêng. Tên chùa Bà Đanh dựa trên địa danh thôn Đanh xá nơi chùa tọa lạc và sự vắng vẻ khó hiểu một chốn linh thiêng trang nghiêm bậc nhất như thế có khi được dẫn giải do vị trí độc đạo và thế khuất vắng của chùa. Bên cạnh đó người dân địa phương thường kể lại rằng, Bảo Sơn Tự rất linh thiêng, người đi đường nếu dám cười cợt, bất kính dù chỉ 1 câu cũng sẽ bị trừng phạt nặng nề. Chính vì lẽ đó mà càng ngày càng ít người dám đến thờ cúng do sợ “vạ từ miệng mà ra”.
Ngôi nhà Bá Kiến
Đường vào nhà Bá kiến (Ảnh sưu tầm)
Nhắc đến Bá Kiến là nhắc đến Chí Phèo, là nhắc đến làng Vũ Đại ngày ấy với món cháo hành, cá kho nức tiếng. Nếu đã từng say mê tác phẩm Chí Phèo thì hãy đến Hà Nam ngay để thăm ngôi nhà Bá Kiến. Nằm tại thôn Nhân Hậu, xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân, trải qua bao thăng trầm, ngôi nhà Bá Kiến còn sót lại chỉ là căn nhà lợp mái ngói 3 gian và đôi chum nước trước sân. Ấy vậy mà hàng ngày vẫn có hàng trăm lượt khách đến tham quan, một phần vì tò mò, một phần vì thích thú kiến trúc đặc biệt của nơi đây.
Nhà Bá Kiến (Ảnh sưu tầm)
Căn nhà có 3 gian được xây dựng theo lối nhà truyền thống Bắc Bộ Việt Nam và được làm toàn bằng gỗ lim rắn chắc, bề thế. Người dựng ngôi nhà này chính là cụ Cựu Hanh, một lái buôn giàu có nổi tiếng khắp vùng nam đồng bằng Sông Hồng xưa. Ngôi nhà Bá Kiến tọa lạc trên một khu đất rộng khoảng 900m2, cửa theo hương Tây – Nam. Theo các cụ cao niên trong làng, trước kia ngôi nhà này vốn thuộc sở hữu của ngụy viên Bắc kỳ Bá Bính. Bá Bính, tên thật là Trần Duy Bính (mất năm 1946) được cố nhà văn Nam Cao tiết lộ chính là nguyên mẫu nhân vật Bá Kiến nổi tiếng. Đến nay, trải qua rất nhiều thăng trầm, biến động của lịch sử ngôi nhà đặc biệt này vẫn được người dân nơi đây gìn giữ và coi như báu vật của làng “Vũ Đại”.
Làng kho cá Vũ Đại
Làng cá kho Vũ Đại (Ảnh sưu tầm)
Trước kia, làng Vũ Đại (Hòa Hậu, Lý Nhân, Hà Nam) nổi tiếng bởi gắn liền với quê hương của nhà văn Nam Cao và tac phẩm Chí Phèo. Còn bây giờ ngôi làng này lại khs nổi tiếng với món cá kho. Nằm gần điểm du lịch Nhà Bá Kiến nên bạn có thể kết hợp tham quan cả hai điểm du lịch này. Khắp làng, đâu đâu cũng thấy những hộ gia đình kinh doanh món cá kho. Cá kho làng Vũ Đại ngon nức tiếng, cá được bắt dưới sông đem kho với hơn 10 loại gia vị đặc biệt, vị ngon chẳng chê vào đâu được. Đến đây, bạn vừa có thể tham quan, trực tiếp chứng kiến cảnh người làng Vũ Đại nấu cá, vừa có thể thưởng thức những âu cá thơm ngon, đậm vị, ăn một lần là chẳng thể nào quên.
Ngoài ra, còn các địa điểm khác đáng để bạn đến tham quan và tìm hiểu: làng thêu An Hòa, đền Lãnh Giang, đền Trần Thương (thuộc thông Trần Thương, xã Nhân Đạo, huyện Lý Nhân),…
Ăn gì khi đến Hà Nam
Cá kho niêu
Cá kho niêu – Đặc sản ẩm thực Hà Nam (Ảnh sưu tầm)
Nhắc tới Hà Nam, chắc bạn sẽ nhớ ngay tới tác phẩm kinh điển “Làng Vũ Đại ngày ấy” ( Vũ Đại tên làng nổi tiếng gắn với tác phẩm Chí Phèo của nhà văn tên tuổi Nam Cao) đặc tả cuộc sống vùng nông thôn trong xã hội thực dân nửa phong kiến của Việt Nam. Được làm từ cá trắm đen, sau khi rửa sạch được tẩm ướp gia vị theo bí quyết riêng của người dân làng Vũ Đại. Gắn với làng Vũ Đại, món “cá kho niêu” nổi tiếng khắp chốn gần xa – nơi đã mang Hà Nam tới gần với thế giới hơn. Món ăn này được xem là đặc sản cá kho Hà Nam được chế biến kì công này luôn là lựa chọn số 1 cho du khách mỗi lần đi du lịch Hà Nam.
Bánh cuốn Phủ Lý
Bánh cuốn chả Phủ Lý thơm ngon nức tiếng tại Hà Nam
Nếu như “cá kho niêu” được coi là kinh điển thì “bánh cuốn Phủ Lý” được coi là đặc sản của vùng đất Hà Nam. Bánh cuốn ăn kèm với chả nướng – Làm từ thịt lợn, sau khi tẩm ướp và nướng trên than hồng rực lửa. Ngoài ra, một yếu tố làm món ăn này được du khách đánh giá tốt bởi nước chấm. Bánh không nhân ăn kèm với rau sống, chả nướng chín thơm trên than hồng sẽ làm nức lòng gout ẩm thực tinh tế của bạn. Chả nướng được làm rất công phu từ nguyên liệu thịt heo tươi qua quá trình tẩm ướp gia vị phức tạp rồi mang nướng đều tay trên than hồng. Tiếp đó là nước chấm chua ngọt kèm theo đĩa bánh trắng ngần phía trên có rắc chút hành khô phi thơm.
Bún Tái Kênh
Nhắc tới món ngon Hà Nam không thể quên tên gọi bún Tái Kênh làm rạo rực lòng người. Bún trắng sợi dẻo và săn, nhìn hấp dẫn trở thành nguyên liệu để chế biến nhiều món ăn từ bún khác: bún phở,bún mọc, bún chả, bún giò heo. Đây là món ăn dân dã, không hề xa xỉ mà vẫn ấm lòng người khi tới Hà Nam.
Bún Tái Kênh (Ảnh sưu tầm)
Để làm nên những mẻ bún thơm ngon, việc quan trọng đầu tiên là bí quyết từ khâu chọn gạo. Gạo làm bún phải là gạo Khang dân, gạo Ải – loại gạo khi nấu phải khô. Các loại gạo như gạo Tạp giao, gạo Tám không dùng làm bún được vì loại gạo dẻo này khi làm các sợi bún sẽ bị nát và dính bết vào nhau.
Chuối ngự Đại Hoàng
Chuối ngự là loại giống chuối lưỡng bội, có nguồn gốc từ Làng Đại Hoàng, phủ Lý Nhân, nay là xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam nổi tiếng với đặc sản chuối ngự “tiến vua”. Loại chuối này được rất nhiều người biết đến bởi đây là quê hương của nhà văn Nam Cao, được biết đến với cái tên “làng Vũ Đại” trong tác phẩm văn học kinh điển ấy.
Chuối ngự Đại Hoàng (Ảnh sưu tầm)
Đây là giống chuối ngon xếp đầu bảng trong hơn 30 giống chuối ở Việt Nam. Là một trong những loại hoa quả vô cùng thơm ngon, bổ dưỡng. Ngày nay, mỗi dịp Tết đến hay rằm, mùng 1 hàng tháng chuối ngự được khá nhiều người sử dụng. Bởi cứ cận Tết, có rất nhiều người “săn” chuối ngự “tiến vua” ở làng Đại Hoàng nên loại chuối này trở nên đắt giá, cháy hàng. Người dân và các thương lái cũng được mùa thu hoạch và kinh doanh loại chuối trứ danh.
Còn khá nhiều món ăn ngon khác đáng để bạn thử: Mắm cáy Bình Lục, Bún cá rô đồng, Quýt Lý Nhân, Hồng Nhân Hậu. Bạn cũng có thể mua Rượu làng Vọc hoặc bánh đa Phúc ở Hà Nam về làm quà biếu tặng.
Một số lưu ý khi du lịch Hà Nam
Các địa điểm tham quan ở Hà Nam nằm cách nhau rải rác nên trước khi bắt đầu hành trình, bạn cần nghiên cứu kĩ lịch trình sao cho phù hợp nhất. Thời tiết tuy ổn định nhưng vào buổi trưa, Hà Tây thường khá nắng nóng, bạn nhớ chuẩn bị áo khoác, mũ nón và các vật dụng chống nắng nhé. Vào mùa xuân có thể có mưa phùn nên việc chuẩn bọ một chiếc áo mưa nho nhỏ cũng là điều cần thiết. Đồ ăn bán tại các khu du lịch khá mắc, tốt nhất bạn nên mua ở ngoài rồi cầm theo. Đa số các địa điểm tham quan đều là đền, chùa nên tốt nhất là bạn nên mặc trang phục kín đáo, không hở hang nhé.
Chùa Tam Chúc (Ảnh sưu tầm)
Hy vọng sẽ mang lại cho các bạn những kinh nghiệm bổ ích về địa điểm, món ngon, nơi ở, cách di chuyển trước khi chọn Hà Nam là điểm dừng chân cho hành trình khám phá văn hóa, cảnh đẹp. Chúc bạn có một chuyến đi vui!
Xem thêm:Kinh nghiệm du lịch chùa Tam Chúc – ngôi chùa lớn nhất thế giới
Thảo luận về điều này post