Sơn La là vùng đất gồm nhiều dân tộc anh em cùng sinh sống. Không chỉ thu hút du khách với vẻ đẹp mơ màng của cao nguyên Mộc Châu và những ruộng bậc thang trải dài. Sơn La còn có nền ẩm thực phong phú với những món ăn độc đáo mang nét văn hóa của người dân tộc. Hiện nay, một số món ăn của người dân tộc tỉnh Sơn La đã trở thành các sản phẩm để giới thiệu tại các nhà hàng, khách sạn, phục vụ khách du lịch đến Sơn La và được quảng bá ở một số tỉnh, thành phố trong cả nước.
Ăn gì khi đi du lịch Sơn La ?
Mình vừa đi phượt Sơn La về nên đã lưu lại được địa chỉ những quán ăn ngon, bổ, rẻ ở Sơn La muốn chia sẻ cho mọi người. Sơn La tầm này đi du lịch là tuyệt nhất nên sau hành trình vui chơi, tham quan mệt mỏi thì nhớ tới các quán ăn đặc sản nổi tiếng ở Sơn La này thử nha.
Xôi ngũ sắc
Sơn La, một địa danh của núi rừng Tây Bắc với rất nhiều món ăn ngon hấp dẫn thực khách bốn phương. Xôi ngũ sắc là đặc sản của Tây Bắc nói chung và vùng Sơn La nói riêng. Đây là món ngon không thể chối từ nếu các bạn có dịp ghé thăm Sơn La.
Xôi ngũ sắc có thể tìm thấy ở nhiều địa phương vùng cao, trong đó có Sơn La (Ảnh sưu tầm)
Món xôi ngũ sắc để lại ấn tượng trong lòng thực khách ngay từ cái nhìn đầu tiên bởi 5 màu sắc hấp dẫn của xôi. Xôi được đồ từ gạo nếp nương thơm ngon có hạt gạo to, mẩy, bóng, không bị lép, không lẫn với gạo tẻ. Gạo được trộn với các loại lá cây rừng để nhuộm màu, tùy thuộc vào mỗi loại lá và cách pha chế để tạo ra 5 màu khác nhau, tạo ra sản phẩm xôi thơm ngon vô cùng hấp dẫn.
Gỏi cá Sơn La
Gỏi cá cũng được coi là món ăn đặc biệt và chủ đạo trong các món thường để đem ra thết đãi khách quý của đồng bào dân tộc Thái, thể hiện sự hiếu khách của gia chủ. Từ xưa người Thái đã có câu “Xép nhứa cin nhứa ma, xép pa cin pa cỏi”, nghĩa là “Thèm thịt thì ăn thịt chó, thèm cá thì ăn cá gỏi”.
Gỏi cá trắm, đặc sản Sơn La (Ảnh sưu tầm)
Ngày nay, món cá gỏi đã được chế biến phổ biến và có mặt trong thực đơn của các nhà hàng, tạo nên thương hiệu riêng của món ăn này. Món gỏi cá của đồng bào dân tộc Thái đã trở thành món ăn đặc sắc và mang đậm nét văn hóa ẩm thực riêng biệt trong bữa cơm của mọi gia đình từ xưa đến nay, nhất là trong những ngày lễ, ngày tết.
Thịt trâu gác bếp
Thịt trâu gác bếp là món ăn đặc sản của người dân tộc Thái. Thịt bắp trâu được lóc dọc thớ thành từng miếng dài bằng bàn tay, tẩm ướp với các gia vị khác như ớt, gừng, đặc biệt là mắc khén – một loại hạt tiêu rừng của người dân tộc thiểu số vùng cao Tây Bắc, rồi hun bằng khói than củi từ các núi đá.
Trâu gác bếp là một trong những đặc sản rất ngon của Sơn La (Ảnh sưu tầm)
Thịt trâu gác bếp Sơn La là thanh thịt trâu gác bếp bên ngoài khô nhưng bên trong ngọt mềm và vẫn giữ nguyên được mùi vị đặc trưng, khi ăn có vị ngọt tươi quện với vị cay nồng của mắc khén phảng phất mùi khói thơm của than củi. Khi ăn thịt trâu gác bếp người ta xé nhỏ dọc theo thớ, ăn ngay hoặc nướng qua trên bếp, dùng làm món nhậu.
Cơm lam người Thái
Không biết món cơm độc đáo này ra đời từ khi nào mà chỉ biết rằng người dân miền núi thường phải đi rừng nên họ luôn mang theo một chút gạo để khi đói sẽ chặt lấy ống tre, ống nứa bên đường, bỏ chút gạo và chút nước suối để nướng những ống cơm ăn qua bữa.
Cũng bởi dễ làm thế mà không ngờ nay đã được tôn lên thành một món ăn đặc sản của núi rừng – đó là món cơm lam. Món cơm lam có rất ở nhiều nơi khu vực Tây Bắc từ người Tày, Thái, Nùng, Mông, Mường, … đều có loại cơm này. Tuy nhiên ở Hoà Bình là nổi tiếng hơn cả vì nơi đây có loại gạo nương thơm lại độc.
Cơm lam là món ăn nổi tiếng của người Thái (Ảnh sưu tầm)
Ngày nay, cách làm cơm lam đã có đôi chút khác so với trước, con người không làm cơm lam để “cho qua bữa” nữa mà cơm lam đã trở thành một sản phẩm du lịch để người ta ăn “chơi” . Tuy nhiên, chúng ta vẫn dễ dàng nhận ra giá trị truyền thống của món ăn độc đáo này, nó vẫn mang đầy đủ dáng dấp của một nền văn hoá bản địa. Để thêm phần phong phú thì cơm lam có thể ăn chung cùng với thịt gà, thịt nước, măng chua…nhưng ngon nhất vẫn là cơm lam chấm muối vừng.
Xôi sắn
Nếu ai đã từng có dịp đến với núi rừng Tây Bắc chắc hẳn sẽ không thể quên được món ăn dân giã nhưng vô cùng hấp dẫn, đó là xôi sắn. Xôi sắn là là món ăn quen thuộc của người Thái vùng Tây Bắc. Mặc dù chỉ là món bình dân thường ngày những người Thái luôn tự hào về món ăn này.
Xôi sắn (Ảnh sưu tầm)
Thực tế từ nhiều năm nay, xôi sắn trở thành món ăn phổ biến không chỉ của người Thái mà còn của các dân tộc khác. Dù vậy, người Thái vẫn tự hào bởi họ biết cách kết hợp các sản vật tự nhiên để tạo nên hương vị món ăn, do đó xôi sắn của người Thái giữ được hương vị và nét đặc trưng riêng không thể nhầm lẫn.
Pa Pỉnh Tộp
Món cá nướng Pa Pỉnh Tộp bắt nguồn từ người dân tộc Thái, chủ yếu sống ở Lai Châu. Có thể áp dụng nướng cho nhiều loại cá khác nhau như cá Chép, cá Rô Phi, cá Trim….. nhưng ngon nhất phải là cá Vược vì cá Vược có đặc tính thịt thơm, chắc và dai rất phù hợp với món nướng. Đây cũng là loại cá mà Trần Luận và Chợ Sạch nướng và bán cho khách hàng.
Món cá nướng của người Thái ở Bản Mòng, Tp Sơn La (Ảnh sưu tầm)
Cũng là món cá nướng, nhưng Pa Pỉnh Tộp hấp dẫn bởi cách tẩm ướp cầu kỳ và các loại gia vị. Ngoài những gia vị không thể thiếu trong quá trình tẩm ướp như muối, mì chính, bột canh thì Pa Pỉnh Tộp sử dụng các loại rau gia vị như Hành củ, hành lá, rau húng, sả, ớt…và đặc biệt là Mắc Khén, đây là một loại gia vị đặc trưng của người dân tộc Thái, vị gần giống như tiêu nên nhiều người quen gọi là hạt tiêu rừng. Nếu thiếu Mắc Khén thì chỉ là cá nướng thông thường chứ không gọi là Pa Pỉnh Tộp nữa.
Nậm Pịa
Đặc sản làm từ phân – Nậm Pịa, một món ăn kinh điển của dân tộc Thái chỉ có ở vùng Tây Bắc,dac san lam tu phan nam pia mot mon an kinh dien cua dan toc thai chi co o vung tay bac
Là một vùng núi cao được thiên nhiên bao bọc, đi kèm với tính đa dạng về hệ sinh thái là sự phong phú trong chế biến ẩm thực, đậm chất núi rừng. Thêm vào đó phải nói tới một món ăn đặc sản kinh điển – Phân non Nậm Pịa “Nhìn vào bên trong thì nước đục một màu, ngửi thì nồng lên tận mũi, ngậm thì đắng hăng tận cổ, chưa kể còn sền sệt như vướng ở họng khi nuốt”.
Hãy thử nếu bạn là người thích khám phá các nét ẩm thực lạ (Ảnh sưu tầm)
Nhưng nếu đã ăn Nậm Pịa đến miếng thứ hai thì “Ngon từ cái, ngọt từ nước, thơm nồng mùi mắc khén”, lúc này vị đắng đã dịu dần, chạy từ cổ họng ngược lên cuống lưỡi, hình thành ra những tiếng âm thanh “Nhẹp nhẹp trong mồm nghe rất tỉ tê”.
Miêu tả một chút về nó như thế chắc cũng đã đủ, vậy Nậm Pịa là gì mà tại sao nó lại dị hình đến thế. Nếu hiểu từ tiếng Thái sang tiếng quốc ngữ thì Nậm chính là canh, còn Pịa lại là thứ dịch nhầy sền sệt trong ruột non của động vật ăn cỏ và có chức năng làm tiêu hóa thức ăn. Nhưng vì thức ăn chưa được tiêu hóa hoàn toàn nên người ta gọi đây là “Phân non của động vật ăn cỏ”.
Cháo mắc nhung
Lên Sơn La mùa này chẳng sợ giá buốt vì có bao nhiêu đặc sản ngon nức tiếng, trong đó có một món cháo làm từ loại quả chỉ có ở vùng Tây Bắc. Cứ sau mỗi mùa gặt, những quả mắc nhung được gieo trồng ở trên nương bắt đầu chín. Người dân vùng Sơn La bắt đầu hái về rồi rửa sạch, sau đó chế biến thành nhiều món ăn, nổi tiếng trong đó là món cháo mắc nhung.
Cháo mắc nhung là món ăn nổi tiếng của mảnh đất Phù Yên (Ảnh sưu tầm)
Quả mắc nhung có màu xanh, cùng họ với cà chua nhưng lại chỉ bé bằng hạt đu đủ chín. Vị xen lẫn giữa đắng pha trộn với ngọt và cay the. Tuy nhiên, để có được một nồi cháo mắc nhung ngon thì cũng phải tốn khá nhiều công đoạn thực hiện.
Ngày nay, cháo mắc nhung dần đã trở thành một món ăn được nhiều người ưa chuộng. Nhiều người thích món cháo này không chỉ bởi giá trị ẩm thực độc đáo mà còn nhờ bàn tay khéo léo, cẩn thận của người chế biến. Vào những ngày mùa đông giá rét, người dân Sơn La chỉ cần nấu một nồi cháo mắc nhung, ngồi quây quần bên bếp than đỏ lửa, múc ra từng bát cháo, xì xụp với gia đình, vừa thổi vừa ăn. Chỉ nghĩ thôi cũng chẳng còn cảm giác buốt giá, khắc nghiệt của mùa đông nữa.
Nộm da trâu
Mảnh đất Tây Bắc dễ níu chân du khách nhờ vẻ đẹp còn nguyên sơ, tình người nồng hậu, và hơn hết là nét ẩm thực độc đáo rất riêng của vùng cao. Nhờ sự sáng tạo cùng chút khéo léo của đôi tay người phụ nữ, từ nguyên liệu tưởng như rất đỗi bình thường nhưng vẫn tạo nên món ngon lạ miệng. Nộm da trâu của người Thái là một trong những món như vậy.
Nộm da trâu (Ảnh sưu tầm)
Da trâu rất khó lấy vì trâu bị lọc toàn bộ da, sau đó được chuyển ngay cho các mối làm trống. Nhưng cũng vì vậy người Thái ở Sơn La đã biến da trâu trở thành đặc sản không thể thiếu trên mâm cơm những dịp đặc biệt.
Người Kinh ở miền xuôi thường lấy da trâu làm mặt trống, thì dân tộc Thái lại tạo ra đặc sản của riêng mình. Nộm da trâu không quá khó khăn khi chế biến, nhưng đòi hỏi sự kiên nhẫn, khéo léo. Ngoài nguyên liệu chính là da trâu, người Thái sử dụng rất nhiều gia vị khác nhau, khiến món ăn đậm cả sắc lẫn vị, tạo ra trải nghiệm ấn tượng khi lần đầu thưởng thức.
Cốm nếp Mường Tấc
Đến Mường Tấc (Phù Yên) chắc các bạn sẽ tò mò với hương nếp cốm với những hạt xôi căng ngậy, dẻo thơm được đồ trên bếp than củi. Từ nhiều đời nay, trên mảnh đất này bà con đồng bào dân tộc Thái ở thung lũng Mường Tấc, Mường Va đã trồng được giống nếp thơm, dẻo, rồi chế biến ra món xôi nếp cốm độc đáo, làm cho thực khách bị lôi cuốn ngay từ lần đầu thưởng thức.
Trong “Lễ hội Tết xíp xí” hằng năm của đồng bào dân tộc Thái trắng Phù Yên, mâm cỗ không thể thiếu bánh ít, xôi cốm, xôi ngũ sắc, thịt gà, vịt, cá, các món măng, rau tự trồng được bà con dân bản chuẩn bị cầu kì, bày biện đẹp mắt, để dâng tạ, kính lễ tổ tiên, thần đất, nước đã phù hộ cho bà con có mùa màng bội thu, no ấm, đồng thời, cầu xin vụ mùa mới mưa thuận gió hòa để nhờ đất, nhờ trời mang lại mùa màng tốt tươi, cho hạt cơm thơm, dẻo. Nếp thơm Mường Tấc theo đó mà bay xa, lan rộng.
Ăn xôi nếp cốm đúng độ thu về, thấy ngon lạ lùng. Hạt xôi bóng mẩy, căng ngậy, thoang thoảng hương thơm của lúa mới, của vị cám gạo xay. Du khách đặt chân đến Phù Yên, mà chưa được thưởng thức món xôi nếp cốm thì coi như chưa đến Phù Yên.
Gân bò xé Phù Yên
Chưa rõ ai là người chế tác ra công thức làm món này nhưng chỉ biết nó đã có trên bàn tiệc của bà con vùng Mường Tấc (Phù Yên) nhiều năm rồi. Ban đầu chỉ chế biến đủ ăn trong gia đình nhưng sau do nhu cầu thưởng thức, món này bỗng lên ngôi và và trở thành món “mực khô phố núi” đến nay đã hiện diện ở nhiều các quán, nhà hàng ẩm thực.
Gân bò xé được ví như món mực khô vùng cao (Ảnh sưu tầm)
Về cách thức làm thì gân bò được lọc sạch, luộc vừa đủ xong vớt ra rửa sạch, cắt thành từng khúc, lấy chày đập cho tơi ra rồi ướp các loại gia vị trộn đều và để ngấm khoảng 30 phút mang ra chiên qua dầu ăn là có ngay món nhậu phố núi.
Khoai sọ Nậm Lầu
Theo các cụ cao niên trong xã Nậm Lầu, đã từng có một thời, khoai sọ ở đây được coi là thứ lương thực cứu đói mùa giáp hạt. Thế nên, loại củ này vẫn luôn gắn bó với người nông dân cho đến nay, dù cuộc sống đã đủ đầy, no ấm. Khoai sọ trồng ở Nậm Lầu đặc biệt thơm, ngon khiến người từ xa đến chỉ ăn một lần cũng nhớ mãi. Tiếng lành đồn xa, khoai sọ Nậm Lầu đã trở thành đặc sản thu hút khách, được người dân nơi đây mở rộng diện tích trồng để đáp ứng nhu cầu thị trường và đem lại nguồn thu nhập cho gia đình.
Đi qua Thuận Châu, đừng quên mua khoai sọ Nậm Lầu về làm quà nhé (Ảnh sưu tầm)
Mùa thu hoạch khoai sọ ở Nậm Lầu từ tháng 10 dương lịch đến Tết Nguyên Đán. Hằng ngày, từng tốp xe máy ngược xuôi vào Nậm Lầu, đến từng nhà dân để mua khoai sọ đưa ra thị trường. Ngày trước, khoai sọ ở đây chủ yếu bán cho thương lái ở thị trấn Thuận Châu. Mấy năm gần đây, số lượng khoai nhiều nên đã được mở rộng thị trường tiêu thụ cả trong và ngoài tỉnh. Những ngày này, khoai sọ Nậm Lầu được chất thành đống, xếp vào từng chiếc rọ nhỏ bày bán tại các khu chợ của Thuận Châu hay những hàng quán ven quốc lộ 6. Không chỉ có người trong tỉnh tìm mua mà những du khách qua đường cũng tìm mua vài rọ khoai mang về làm quà.
Bánh Dày người Mông ở Hồng Ngài
Món bánh dày giã tay của người Mông ở Hồng Ngài (Ảnh sưu tầm)
Vịt Chiềng Mai
Khác với các loại vịt thông thường, vịt Chiềng Mai có trọng lượng không lớn, trung bình chỉ từ 1,5-1,7 kg, xương nhỏ, da có màu vàng đặc trưng, thịt thơm, vị ngọt, thịt vịt mềm nhưng không bở, béo nhưng không ngán.
Vịt Chiềng Mai (Ảnh sưu tầm)
Những con vịt đạt tiêu chuẩn để chế biến các món quen thuộc như: Vịt luộc, vịt hấp, vịt nướng than hoa, vịt om sấu, vịt nấu măng… Ngoài ra, còn chế biến thêm các món phù hợp với trẻ em và người cao tuổi, như: xôi vịt, cháo vịt, vịt xào xả ớt, vịt rang riềng. Khách hàng sau khi thưởng thức đều hài lòng và tin tưởng sử dụng.
Bê chao Mộc Châu
Những miếng thịt bê xắt con chì, tẩm ướp gia vị, gừng, sả chuẩn bị sẵn, bếp được vặn to lửa cùng chảo dầu nóng sôi sùng sục đang sẵn sàng để cho ra mẻ bê chao đầu tiên. Tiếng thìa đảo, cay nồng của gừng, mùi thơm lừng của thịt, tỏa lan “điếc mũi” khiến bạn không thể cầm lòng được.
Đừng quên thưởng thức món bê chao khi du lịch Mộc Châu (Ảnh sưu tầm)
Thịt vàng, mềm và ngọt khó tả. Phần bì ngoài miếng thịt phồng lên lấm tấm trắng, khẽ cắn vào thì thấy giòn tan, nhưng nhai kỹ thì thấy chút dai vương vấn. Thi thoảng nhâm nhi thêm những lát gừng, lát sả, vàng ruộm trong đĩa, không cay xè mà lại thơm ngon lạ kì.
Ốc đá Suối Bàng Mộc Châu
Ốc đá Suối Bàng thường chỉ xuất hiện tháng 4 – 8, tức mùa mưa, khi thời tiết ẩm ướt. Những con ốc đá ở đây có hình dáng khác với loại thường thấy. Mỗi con có kích thước trung bình bằng hai đốt tay, miệng loe. Ốc này thường ít chế biến kiểu xào vì sẽ ra nhiều nhớt, ăn không ngon, chủ yếu dùng để nấu canh hoặc đơn giản nhất là luộc với sả chấm mắm ớt.
Món ốc chỉ xuất hiện vào mùa mưa (Ảnh sưu tầm)
Những con ốc đá ở đây có hình dáng khá giống ốc núi bà Đen ở Tây Ninh. Chúng không phát triển theo chiều dọc như ốc nhồi, ốc bươu vàng mà theo chiều ngang, mình dẹp, to trung bình bằng hai đốt ngón tay, miệng loe ra có màu trắng sữa.
Đặc sản Sơn La mua về làm quà
Chè Tà Xùa
Trà Shan Tuyết cổ thụ Tà Xùa là đặc sản nổi tiếng của vùng núi cao Tây Bắc Việt Nam. Shan Tuyết là loại trà đặc biệt với những sợi trà phủ lông tơ trắng như sương tuyết. Những búp trà to mập, ngậm sương, trên bề mặt búp phủ một lớp óng ánh bạc. Màu nước chè từ khi pha tới vài nước sau vẫn giữ được nguyên màu xanh lơ đỏ. Khi uống chè, cảm giác đầu tiên là vị đắng chát, sau đó dần chuyển sang ngọt, hương vị chè thơm đặc biệt khác lạ so với các dòng chè khác.
Hái chè Shan tuyết Tà Xùa (Ảnh sưu tầm)
Chè Tà Xùa xuất xứ từ xã Tà Xùa, Sơn La với những con đường rừng núi cheo leo. Cây chè ở đây rất đặc biệt, có búp trắng cánh vàng tạo một hương vị đặc trưng riêng mà không nơi nào có được. Trà cổ thụ Tà Xùa mọc ở nơi quanh năm mây phủ, độ ẩm cao và khí hậu trong lành, mát lạnh nên búp trà Tà Xùa phủ tuyết đậm và có vị đặc biệt hơn so với các vùng trà cổ khác.
Mật ong Sơn La
Mật ong Sơn La từ lâu đã nổi tiếng thơm ngon và có uy tín trên thị trường. Chất lượng mật ong nơi đây được giữ nguyên hương vị từ trong thiên nhiên, hàm lượng chất dinh dưỡng cao. Được lợi thế từ sự ưu đãi của thiên nhiên dành cho Sơn La, với khí hậu ôn hòa, hoa trái quanh năm, diện tích hàng nghìn hecta cây ăn quả, cây công nghiệp, cùng những cánh rừng bạt ngàn các loại hoa cỏ tự nhiên cho mật và phấn hoa có chất lượng tốt giúp cho mật ong Sơn La thơm ngon đặc biệt
Mận hậu Sơn La
Mận hậu được biết đến là thứ quả đặc trưng mùa hè của núi rừng phía Bắc, giống mận này được trồng nhiều ở các tỉnh Sơn La, Lào Cai, Lạng Sơn. Ở mỗi nơi mận lại có hương vị khác nhau nhưng có lẽ mảnh đất Sơn La được thiên nhiên ưu ái nhiều điều kiện thuận lợi đặc biệt thích hợp cho sự phát triển của cây mận nên đã tạo thành thương hiệu mận Sơn La.
Mận hậu trồng nhiều ở một số tỉnh miền núi phía Bắc, trong đó có Sơn La (Ảnh sưu tầm)
Vẻ ngoài nhỏ nhắn, vỏ xanh ròn, vị hơi chát nhưng lại khiến bất cứ ai cũng phải mê mẩn chính là trái mận Hậu hay còn được biết đến là mận Mộc Châu. Cứ vào mỗi dịp đợt lạnh cuối cùng của mùa đông, những trái mận ròn ròn với vị chua hơi chát lại khiến người ta phải “ứa nước miếng” vì chúng.
Đào Sơn La
Đào đầu mùa ở Sơn La (Ảnh sưu tầm)
Na dai Mai Sơn
Nếu so sánh Mộc Châu nổi tiếng với mận, đào, Yên Châu có niềm tự hào là xoài tròn thì na dai là sản vật đã trở thành thương hiệu của vùng đất Mai Sơn. Đây cũng là món quà quen thuộc du khách thập phương dừng chân mua về khi đi qua Mai Sơn mỗi độ sang thu.
Na dai Mai Sơn ăn rất ngon miệng (Ảnh sưu tầm)
Na dai Mai Sơn có vỏ mềm, màu xanh, thịt màu trắng lại ít hạt, vị ngọt sắc, mùi thơm đặc biệt, ăn rất ngon miệng. Na dùng làm sinh tố, kem ăn cũng rất ngon. Mỗi năm vào dịp tháng 8 là thời điểm thu hoạch na, dọc 2 bên đường quốc lộ 6 đoạn qua Mai Sơn na được bày bán rất nhiều tạo nên một không khí mua bán nhộn nhịp.
Táo mèo Sơn La
Một loài cây ưa khí hậu lạnh, nó có mặt ở hầu hết các vùng đồi núi cao ở huyện Bắc Yên. Nhờ có địa hình cao và có một mùa đông lạnh nên đây là điều kiện rất thích hợp cho loài cây này phát triển.
Táo mèo ở Sơn La thường được sử dụng để ngâm rượu (Ảnh sưu tầm)
Diện tích trồng cây táo mèo này ngày càng được nhân rộng vì lợi ích kinh tế ngày càng cao. Hồi trước người ta chỉ biết đến táo mèo là để ăn tươi ngay lúc mới hái. Có hai loại táo mèo: loại tươi (có thể dùng để ngâm rượu, ngâm siro, làm giấm) và loại đã được phơi khô (dùng để ngâm rượu hoặc sắc lấy nước uống).
Xoài trứng Yên Châu
Xoài trứng Yên Châu có đặc điểm là chín sớm, ngay từ đầu tháng 5 dương lịch là lác đác chín và rộ hẳn từ cuối tháng 5 đến tháng 6. Quả xoài trứng chỉ to hơn quả trứng vịt, có hình trái tim. Khi chín thì vỏ vàng ươm, thịt ngọt lịm và hương rất thơm.
Xoài Yên Châu trái nhỏ nhưng ăn rất thơm và ngon (Ảnh sưu tầm)
Rượu chuối Yên Châu
Rượu chuối từ lâu đã nổi tiếng là đặc sản của vùng đất Yên Châu và được bà con nơi đây trưng cất theo phương pháp thủ công truyền thống. Chuối hột có tác dụng giải độc, lương huyết, dân gian hay dùng chữa đau lưng, nhức mỏi, sạn thận, sạn bàng quang. Vì vậy, chuối hột khi được ngâm với rượu thì nhiều thành phần hoạt chất có trong chuối hột sẽ được chiết xuất và khuếch tán trong rượu.
Rượu chuối hột rừng Yên Châu trong dân gian được dùng để trị bệnh sỏi thận, đau dạ dày, kích thích tiêu hóa, bổ thận lợi tiểu, chữa đau lưng mệt mỏi, trị biếng ăn, mất ngủ, cảm sốt, táo bón, hắc lào… Điều đặc biệt, loại rượu này còn có tác dụng tăng cường sinh lý phái mạnh.
Tỏi tía Phù Yên
Phù Yên có cách đồng Mường Tấc với đặc sản gạo tẻ thơm ngon. Nơi đây, người dân còn duy trì được sản phẩm tỏi tía… Nhiều nông dân thoát được nghèo, làm giàu từ nghề trồng tỏi… Tuy nhiên, phương thức trồng tỏi còn hạn chế, dẫn đến chất lượng tỏi chưa cao, diện tích trồng manh mún nên việc xây dựng thương hiệu cho “tỏi tía Phù Yên” gặp khó khăn.
Tỏi tía ở Phù Yên (Ảnh sưu tầm)
Phù Yên có trên 6.400 ha đất nông nghiệp và được chia làm 4 tiểu vùng. Trong đó, vùng trọng điểm lúa có diện tích gần 1.500 ha. Khu vực này có trên 1.300 ha trồng lúa 2 vụ, diện tích còn lại chỉ trồng được 1 vụ.
Dưa Mèo Sơn La
Dưa mèo được người Mông gieo hạt, trồng xen canh cùng lúa nương, cây bò tự do trên mặt đất, trên các mỏm đá chứ không cần phải làm giàn cho leo như dưa chuột. Hạt thường được gieo vào tháng 3, 4 hàng năm; đến tháng 6, 7 bắt đầu cho thu quả, đầu tháng 8 hết mùa.
Dưa mèo (Ảnh sưu tầm)
Khi đến Sơn La vào hè tầm tháng 6, dọc tuyến QL 6 các bạn sẽ bắt gặp cảnh bà con đồng bào dân tộc Mông bày bán dưa mèo tại các lán tạm ven đường. Dưa mèo được biết đến là thực phẩm sạch không thuốc sâu, ngon, ăn giòn, vị ngọt mát nên được nhiều người ưa thích.
Dâu Tây Mộc Châu
Cách khu vực bản Áng chừng vẻn vẹn 1km, có một khu vực mà tại đó vườn hoa lan và dâu tây hấp dẫn được ươm trồng thử nghiệm và cho ra trái từ vài năm nay. Dâu tây đến nay nó đã khẳng định được chỗ đứng của mình trên thị trường. Đây cũng là loại quả không còn là cái tên mới lạ với người tiêu dùng Hà Nội. Đến mùa trái chín, thứ quả thơm ngon của cao nguyên Mộc Châu thường xuất hiện ở các cửa hàng trái cây, cửa hàng thực phẩm sạch hay ở một vài hệ thống siêu thị.
Dâu Tây Mộc Châu (Ảnh sưu tầm)
Số lượng dâu bán không cố định bởi còn phụ thuộc vào lượng dâu chín mà các nhà vườn thu hái được ít hay nhiều. Đặc biệt, nếu năm nào thời tiết thuận lợi thì dâu được mùa, trái chín đỏ mọng, ngọt thơm nên rất hút khách.
Chè Mộc Châu
Có nhiều và lịch sử lâu đời thế, nhưng phải đến năm 1958, cây chè mới trở thành giống cây trồng chủ lực đem lại hình ảnh nổi tiếng cho Mộc châu. Chè đã được cán bộ chiến sĩ Nông trường Quân đội” đưa vào trồng thử nghiệm đầu tiên tại cao nguyên Mộc Châu ở khu vực 66, Chè Đen bây giờ. Sau gần 60 năm, cây chè ở Mộc Châu được phát triển thành vùng nguyên liệu tập trung rộng lớn, với nhiều giống chè năng suất, chất lượng cao.
Thu hoạch chè (Ảnh sưu tầm)
Chè tại mộc châu chủ yếu là giống chè shan tuyết, chiếm tới 2500ha trên diện tích của hai huyện Mộc Châu và Vân Hồ. Cây chè shan tuyết mang lại thu nhập ổn định cho người dân, giúp nhiều hộ gia đình nghèo khó vươn lên làm giàu. Chè shan tuyết có nhiều dòng, được sản xuất bởi nhiều công ty khác nhau như Trà sen Mộc Châ, Trà thế kỷ Mộc Châu, trà Tùng Hạc…, nhưng ngon nổi tiếng và đang có khả năng cạnh tranh với trà Thái Nguyên thì chỉ có trà Chi Chơ Lông, được sản xuất, chế biến từ những cây chè cổ thụ 200 năm tuổi của vùng đất Chờ Lồng.
Các sản phẩm làm từ sữa bò Mộc Châu
Với số lượng bò sữa lớn được nuôi ngay trên nông trường, các sản phẩm làm từ sữa là một trong những sản phẩm đặc biệt các bạn nên thử khi đặt chân tới Mộc Châu. Nếu có cơ hội hãy tận hưởng 1 ly sữa tươi nguyên chất đun nóng ngay khi vừa được vắt.
Bò sữa nuôi ở Mộc Châu (Ảnh sưu tầm)
Những sản phẩm làm từ sữa bò khác mà bạn cũng nên mua về làm quà như là sữa chua nếp cẩm, sữa bò tươi…
Khoai sọ Mán Mộc Châu
Thoạt nhìn, thấy khoai sọ mán Mộc Châu giống củ giong giềng, có các mấu chứ không tròn ung ủng hoặc thon thon như các loại khoai khác. Mỗi củ khoai có khi nặng từ 300g-1kg đủ cho một bữa ăn cả gia đình.
Lạ thứ hai, khoai gọt xong có màu vàng như nhuộm bằng nghệ, chế biến xong có khi lại vàng hơn nữa. Miếng khoai thường được chị em xắt miếng bao diêm rồi hấp trong nồi cơm chấm vừng ăn chơi, hoặc nấu canh xương cho thêm ít rau thì là, hành hoa.
Cái ngon tuyệt của khoai sọ mán Mộc Châu (khoai sọ vàng Mộc Châu) là sự hòa quyện của vị ngọt, bùi, thơm với cái dẻo mềm ăn dính dính răng nhưng mà không dứt ra được. Nhất là cái mùi thơm khi nấu xong, đảm bảo ngồi trên nhà đức lang quân nào cũng phải chạy ngay xuống bếp xem cái gì thơm hấp dẫn thế.
Khoai sọ mán thường được bà con dỡ bán vào khoảng từ tháng 9 đến tháng 10, tháng 11, và cũng phải tiêu thụ cho nhanh, giống này không cất lâu để dành như khoai sọ bình thường được.
Xem thêm: Kinh nghiệm du lịch Mộc Châu
Xem thêm: Kinh nghiệm đi phượt Tà Xùa
Xem thêm: Kinh nghiệm du lịch Ngọc Chiến Mường La
Xem thêm: Kinh nghiệm du lịch Sơn La
Discussion about this post