Kinh nghiệm du lịch Sơn La (Cập nhật 11/2023)

Núi rừng Tây Bắc vẫn luôn mang đến cho con người ta một sự tò mò rất lớn muốn được chinh phục và khám phá. Đến thăm Sơn La trong một ngày đẹp trời – mảnh đất cùng 12 dân tộc sinh sống để cảm nhận được nét gì đó rất mộc mạc giản dị mà gần gũi của núi rừng Tây Bắc mới có. Cũng như khám phá nét đẹp văn hóa qua các món ẩm thực núi rừng của con người nơi đây. Hãy cùng RuudNguyen.com tìm hiểu các địa điểm du lịch hấp dẫn tại Sơn La nhé.

Giới thiệu chung về Sơn La

Nắng sớm ở Mộc Châu (Ảnh – Hachi8)

Giới thiệu sơ qua tỉnh Sơn La nằm ở vùng Tây Bắc, chỉ cách Hà Nội vẻn vẹn hơn 200km theo hướng quốc lộ 6. Đây là một trong những địa phương có nhiều tiềm năng và lợi thế để phát triển du lịch. Với diện tích rừng rộng lớn cùng tiềm năng phát triển du lịch dồi dào với rất nhiều thắng cảnh. Hệ thống các địa danh lịch sử, di sản văn hóa đa dạng và đặc biệt nhất sở hữu đập thủy điện lớn nhất Đông Nam Á.

Nơi đây còn nổi tiếng với mảnh đất giàu truyền thống cách mạng. Còn huyện Mộc Châu có vẻ đẹp nên thơ, thi vị với những đồi chè xanh mướt, những cánh đồng hoa cải vàng, hoa dã quỳ nở rực vàng cả khu trời Tây Bắc. Sơn La gồm có 12 dân tộc anh em, trong đó dân tộc Thái chiếm đa số, tiếp đến là Kinh, Mông, Mường, Xinh Mun, Khơ Mú, Kháng, La Ha, Dao, Hoa, Lào, Tày. Mỗi dân tộc lại sở hữu những nét độc đáo riêng trong văn hóa phong tục tập quán.

Sơn La có khí hậu cận nhiệt đới ẩm vùng núi, mùa đông thường lạnh khô, mùa hè nóng ẩm, mưa nhiều.  Trong đó vùng cao nguyên Mộc Châu phù hợp với cây trồng và vật nuôi vùng ôn đới. Vùng dọc sông Đà phù hợp với cây rừng nhiệt đới xanh quanh năm. Du lịch Sơn La trong những năm trở lại đây thu hút được lượng lớn khách trong và ngoài nước. Sơn La có các thắng cảnh đẹp gắn với những đoạn đèo uốn lượn phiêu lưu hay các địa điểm du lịch huyền thoại của giới trẻ như Mộc Châu, Tà Xùa.

Du lịch Sơn La vào thời gian nào?

Thời tiết ở Sơn La rất dễ chịu đặc biệt là vào mùa hè nên các bạn có thể đi du lịch nơi này quanh năm. Tuy nhiên nếu có thể sắp xếp được thì mình có một vài gợi ý cho các bạn nên đến Sơn La vào những dịp sau:

• Nếu đi Mộc Châu các bạn có thể ghé thăm vào khoảng tháng 10 – 11. Đây là thời điểm hoa cải nở trắng các vạt đồi Mộc Châu, ngay trước và sau Tết Nguyên Đán cũng là thời điểm hoa đào, mận nở.
• Đi vào dịp 2/9 – Tết Độc Lập của người Mông ở Mộc Châu. Đây là một trong những lễ hội lớn của người Mông.
• Nếu đi vào tháng 12 thì dọc tuyến đường Quốc lộ 6 cũ sẽ chiêm ngưỡng sắc vàng của hoa dã quỳ.
• Đi khoảng mùa Đông để trải nghiệm văn hóa tắm suối nước nóng của người Thái, thời tiết lạnh khoảng tháng 11 năm trước đến tháng 3 năm sau rất phù hợp để các bạn đi săn mây Tà Xùa.

Mùa hoa Dã Quỳ ở Sơn La (Ảnh sưu tầm)

Mùa mưa của Sơn La hàng năm thường rơi mùa nước đổ (hay còn gọi là mùa thác đổ) vào dịp hè từ tháng 5 đến tháng 9. Thời điểm này dưới ảnh hưởng của những trận mưa đột ngột lớn thường xảy ra các hiện tượng lũ quét và xạt lở đất đá nên các bạn cần xem thời tiết trước khi du lịch Sơn La.

Hướng dẫn đi tới Sơn La

Phương tiện cá nhân

Hiện nay đường đi Sơn La theo trục QL 6 khá là đẹp. Nếu đi bằng xe cá nhân sẽ giúp chúng ta chủ động hơn về mặt thời gian và cũng tiện thể dùng xe để di chuyển giữa các điểm thăm quan. Hiện nay có hai tuyến đường để đi từ Hà Nội đến Sơn La. Tuyến đường thứ nhất và cũng là phổ biến nhất chúng ta sẽ đi hướng Quốc lộ 6. Từ Đại lộ Thăng Long, đi thẳng qua cầu vượt Hòa Lạc một đoạn sẽ có đường tránh Hòa Lạc – Hòa Bình nằm bên trái.

Thác Dải Yếm mùa thác đổ (Ảnh: RuudNguyen.com)

Đi hết đường tránh sẽ giao với QL 6 tại ngã 3 Kỳ Sơn. Với cung này chúng ta có thể rút ngắn được cả tiếng so với đi đường cũ. Tiếp đến nút giao đi thẳng theo Quốc lộ 6 là chạy thẳng tắp tới TP Sơn La. Ngoài ra còn một tuyến đi Sơn La là qua QL 32 chạy đến ngã 3 Thu Cúc rồi rẽ trái vào Phù Yên chạy theo hướng QL 37 đi qua Bắc Yên giao QL 6 ở ngã 3 Cò Nòi cũng có thể tới được TP Sơn La. Nhưng tuyến này chủ yếu dành cho những người mê xê dịch đi Tà Xùa.

Phương tiện công cộng

Các tuyến xe khách đi Sơn La đều đi qua đoạn cua chữ S tuyệt đẹp này (Ảnh: RuudNguyen.com)

Hiện nay vẫn chưa có máy bay hay tàu hỏa cho bạn lựa chọn trong hành trình Hà Nội đến Sơn La. Chỉ có 2 cách duy nhất là đi bằng xe khách và xe cá nhân. Bắt xe khách là lựa chọn ưu tiên cho những bạn không có kinh nghiệm đi đường đèo núi. Các bạn có thể đi Sơn La ở mọi bến xe lớn như Mỹ Đình, Giáp Bát, Yên Nghĩa.

Đường đi lên Sơn La cũng khá hiểm trở, khó khăn nên bạn hãy lựa chọn kỹ nhà xe và chú ý rằng mỗi ngày mỗi nhà xe chỉ có 1 – 2 chuyến chứ không phải có thường xuyên. Gần đây, đường Quốc lộ 6 đã được nâng cấp và đã có thêm đường tránh Hòa Lạc- Hòa Bình nên lộ trình xe Hà Nội – Sơn La chạy khá nhanh chóng.

Lưu trú tại Sơn La

Khách sạn nhà nghỉ tại Sơn La

Gần như các điểm du lịch tại Sơn La đều có các hệ thống nhà nghỉ khách sạn từ bình dân đến đầy đủ tiện nghi. Tuy nhiên tại những điểm tập trung thu hút khách du lịch đặc biệt như Mộc Châu, Tà Xùa… thì chủ yếu vẫn là những nhà nghỉ bình dân, chỉ phù hợp với đối tượng các bạn trẻ đi phượt. Đó là một hạn chế chưa thể đáp ứng được nhu cầu cũng như điều kiện chất lượng để phát triển các tour du lịch cao cấp hướng tới các đối tượng khác.

Homestay ở Sơn La

Đến Sơn La các bạn có thể lựa chọn hình thức nghỉ homestay (Ảnh sưu tầm)

Một vài năm gần đây, nhờ hệ thống đường xá được làm mới, nắm bắt được nhu cầu mà rất nhiều các hình thức du lịch cộng đồng kết hợp với ăn nghỉ homestay tại các điểm du lịch đã phát triển khá mạnh. Hình thức này còn thu hút thêm được nhóm đối tượng là khách du lịch nước ngoài ưu mạo hiểm khám phá.

Các địa điểm du lịch tại Sơn La

Cụm du lịch Sông Đà

Du lịch Sông Đà là đến với các công trình mang đồ sộ, được khám phá lịch sử thời kỳ tiền sử của con người qua các di chỉ khảo cổ. Chiêm ngưỡng cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, các cánh rừng xanh ngút ngàn tựa như những thảm cỏ.

Lòng hồ thủy điện Sơn La (Ảnh sưu tầm)

Các con thác ảo ảo đổ xung quanh khung cảnh hoang sơ. Được tiếp xúc với những con người thật thà, mến khách và các nền văn hóa đặc sắc. Sông Đà chảy qua tỉnh Sơn La dài gần 300km với 32 phụ lưu lớn nhỏ. Từ xa xưa sông Đà là tuyến đường thông thương huyết mạch giữa nhân dân các dân tộc Tây Bắc với miền xuôi.

Thành phố Sơn La

Bảo tàng tỉnh Sơn La

Bảo tàng tỉnh Sơn La được thành lập năm 1958, đến năm 1960 lấy tên là Bảo tàng Khu Tây Bắc. Năm 1968 được đổi tên thành Bảo tàng tỉnh Sơn La như ngày nay. Hiện nay, Bảo tàng nằm trong khuôn viên Di tích lịch sử Nhà tù Sơn La, đây là nơi lưu giữ hàng chục nghìn hiện vật phong phú về nội dung, đa dạng về chủng loại và hình thức.

Bảo tàng Sơn La (Ảnh sưu tầm)

Đặc biệt ở đây có bộ sưu tập sách chữ Thái cổ và sách chữ Dao cổ với hơn 1000 cuốn thuộc các thể loại như: Văn học, lịch sử, tín ngưỡng tôn giáo…; bộ sưu tập trống đồng cổ gồm hơn 30 chiếc từ loại I-IV hê gơ.

Nhà tù Sơn La

Di tích lịch sử Nhà tù Sơn La nằm trên đỉnh đồi Khau Cả, thuộc tổ 9, phường Tô Hiệu, thành phố Sơn La. Từ năm 1930 đến 1945, thực dân Pháp đã giam giữ tất cả 14 đoàn tù chính trị, với khoảng 1.013 lượt tù nhân tại đây. Nhà tù Sơn La đã trở thành nơi đào tạo, bồi dưỡng và sản sinh ra những chiến sỹ cộng sản xuất sắc, đóng góp chung vào thắng lợi của cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945. Có thể nhắc tới các cái tên tiêu biểu như các đồng chí: Tô Hiệu, Lê Duẩn, Văn Tiến Dũng, Nguyễn Lương Bằng, Lê Đức Thọ, Trường Chinh…

Nhà tù Sơn La (Ảnh sưu tầm)

Nhà tù Sơn La được xây dựng từ những năm 1908, sau đó tiếp tục được mở rộng vào những năm 1930 – 1940. Tổng diện tích qua ba lần mở rộng là 2.184 mét vuông, gồm 3 hạng mục lớn: Nhà tù Sơn La, Nghĩa trang Liệt sỹ Nhà tù Sơn La và Cây đa bản Hẹo.

Bản Mòng

Nằm tại Bản Mòng thuộc xã Hua La – thành phố Sơn La, cách trung tâm thành phố vẻn vẹn tầm 4km về phía Tây Nam. Nơi đây có suối nước nóng Bản Mòng hay còn được gọi “Bó Nặm Ún” là một nguồn nước khoáng nóng tự nhiên độc đáo giữa núi rừng hùng vĩ vùng Tây Bắc. Ngay từ những năm 1997, nguồn nước nơi đây được khai thắc và kinh doanh cách hợp lý. Cách làm này đã làm thay đổi tư duy của người dân, góp phần cải thiện thu nhập và cuộc sống của người Thái Bản Mòng.

Bản Mòng nổi tiếng với các dịch vụ tắm nước nóng (Ảnh sưu tầm)

Đến thăm bản Mòong, ngồi trong những nếp nhà sàn truyền thống và quây quần quanh mâm cơm của dân tộc Thái bạn sẽ cảm thấy rất ấm cúng. Cùng với đó bạn sẽ được thưởng thức các món ăn đặc trưng như: cá nướng, gà nướng, thịt hun khói, cơm lam, các món nộm rau rừng, chấm cùng thứ đồ chấm đặc biệt “chẳm chéo”. Mới nghe tên thì tưởng chừng rất đơn giản nhưng khi thưởng thức chắc chắn du khách sẽ cảm nhận được sự khéo léo, đảm đang của người phụ nữ Thái trong việc bếp núc. Khi đêm xuống du khách có thể được thưởng thức nghe những làn điệu dân ca trầm bổng thiết tha do các thiếu nữ thể hiện trong những điệu múa xòe.

Chiềng Cọ

Chiềng Cọ là một xã của TP Sơn La với gần phần lớn diện tích là trồng mận với hai loại chủ yếu là mận tam hoa và mận hậu. Nơi này mỗi dịp xuân về là một trong những địa điểm chụp ảnh hoa mận đẹp được du khách luôn tìm đến.

Bạt ngàn hoa mận ở Chiềng Cọ (Ảnh sưu tầm)

Hang Thẩm Tét Toòng

Hang Thẩm Tét Toòng thuộc xã Chiềng An, Sơn La và chỉ cách trung tâm thành phố Sơn La khỏng 2km. Con đường dẫn vào hàng Thẩm Tét Toòng dọc theo một đường đất nhỏ ở ngã ba xã Chiềng An.

Hang Thẩm Tét Toòng (Ảnh sưu tầm)

Con đường ẩm ướt, trơn trượt đặc biệt là khi trời mưa nhưng cực kì thơ mộng với một bên đường là hoa dại đủ sắc màu còn một bên và kênh suối trong vắt. Hang Thẩm Tét Toòng cao khoảng 7m, dài 150m và được thâm thành nhiều đoạn, được trang trí bởi các khối thạch nhũ muôn hình vạn dạng, bao quanh hang là những dãy núi cao tít và trải dài.

Di tích văn bia Quế Lâm Ngự Chế

Di tích lịch sử văn bia “Quế Lâm ngự chế” là nơi ghi dấu chiến công của vị Vua Lê Thái Tông đã hai lần lên miền sơn cước dẹp quân phản loạn giữ bình yên cho bờ cõi giang sơn. Trên đường đi về Vua cùng quân sỹ nghỉ chân tại động La (người dân còn gọi là hang Thẩm Ké, hang trai già ). Thấy nơi đây cảnh đẹp mê hồn, tức cảnh sinh tình nhà vua đã cảm hứng ứng tác bài thơ mang tựa đề : “Quế Lâm ngự chế” khắc lên vách đá thẳng đứng trên cửa động bằng chữ Hán.

Bài thơ Quế Lâm Ngự Chế của vua Lê Thái Tông (Ảnh sưu tầm)

Đặt chân vào hang, du khách sẽ cảm thấy dễ chịu bởi khí hậu mát mẻ. Vách trần hang là những nhũ đá rủ xuống, những vỉa đá vôi mà khi gõ vào sẽ phát ra âm thanh trầm ấm.

Bắc Yên

Tà Xùa

Là một trong những địa điểm hot trong thời gian gần đây, Tà Xùa được mệnh danh là một trong những thiên đường săn mây đẹp nhất miền Bắc. Những ngày chớm thu trời se lạnh, dân tình lại nô nức kéo đến nơi đây ngắm mây, chiêm ngưỡng cảnh núi đồi hùng vĩ.

Thung lũng mây Tà Xùa (Ảnh sưu tầm)

Thuộc huyện Bắc Yên (Sơn La), Tà Xùa mang vẻ đẹp đậm chất Tây Bắc với những dày núi trập trùng, đường đèo dốc quanh co uốn lượn tay áo, sương mù ngâp trắng giăng kín lối. Khi nhắc đến nơi đây, người ta sẽ lập tức hình dung ra những biển mây trắng muốt, bồng bềnh, khiến con tim xốn xang xao xuyến.

Có rất nhiều địa điểm thưởng mây như Háng Đồng, Chiêu Lầu Thi, Đỉnh Lảo Thần, Núi Muối hay Y Tý…nhưng Tà Xùa vẫn là sự lựa chọn hoàn hảo hơn cả vì nhiều lý do. Thứ nhất đường đi không quá vất vả, không cần phải leo trèo nhiều, chỉ có khoảng 15km đường từ chợ Bắc Yên đến xã Tà Xùa là hơi dốc, nhưng cũng không quá khó khăn nếu bạn vững tay lái.

Xem thêm: Kinh nghiệm du lịch Tà Xùa săn mây

Hồng Ngài

Trên đỉnh Hồng Ngài (Ảnh sưu tầm)

Hồng Ngài thuộc thị trấn Bắc Yên, Sơn La. Nơi đây nằm hun hút trong núi rừng Tây Bắc, lặng lẽ cho mình một khoảng trời riêng. Hồng Ngài như thiếu nữ miền sơn cước phảng phất vẻ đẹp chân chất, dịu hiền của người vùng cao.

Hang A Phủ (Ảnh sưu tầm)

Đường lên Hồng Ngài một ngày đầu đông trong cái tiết trời se lạnh, nắng vàng ươm trải dài khắp triền đồi lại thấy những nương ruộng bậc thang nối nhau trùng điệp. Ta nghe đâu đó văng vẳng trong gió lời của Mị “A Phủ, cho tôi đi.  Đây chính là quê hương “vợ chồng A Phủ” trong tác phầm cùng tên của nhà văn Tô Hoài.

Tại bản nhỏ này là nơi sinh sống chủ yếu của người Mông. Đến tận bây giờ, những nét đặc sắc về cuộc sống hoang sơ, hòa hợp cùng thiên nhiên núi rừng Tây Bắc vẫn còn lưu giữ. 

Xím Vàng

Người Mông ở Xím Vàng thường chỉ trồng được một vụ lúa trên thửa ruộng bậc thang từ khoảng tháng 5 và thu hoạch tầm tháng 9, 10 dương lịch. Đến Xím Vàng vào thời điểm đó các bạn tha hồ ngắm sắc vàng của ruộng bậc thang bạt ngàn và chụp ảnh săn mây thỏa thích.

Con đường từ thị trấn Bắc Yên lên Tà Xùa khá quanh co. Hiện tuyến đường từ Phù Yên lên Bắc Yên đang được hoàn thiện. Sau mấy chục km từ Bắc Yên lên Tà Xùa đường nhỏ nhiều đoạn mấp mô uốn khúc, nhìn xa thị trấn Bắc Yên như thu nhỏ lại trước cảnh núi non trùng điệp. Vào mùa lúa chín đi tiếp một đoạn mọi người bắt đầu thấy nhấp nhô bông lúa chín vàng rải rác trên sườn núi.

Cung đường dần dần trở thành điểm thăm quan ngắm lúa chín tuyệt vời. Đi gần tiếp các bạn đến trung tâm xã Xím Vàng, nơi mà đồng bào Mông chiếm đến 99% dân số của xã.

Mai Sơn

Sân bay Nà Sản

Sân bay Nà Sản (Ảnh sưu tầm)

Sân bay Nà Sản là một sân bay thuộc huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La. Sân bay tọa lạc trên trục Quốc lộ 6, cách thành phố Sơn La khoảng  hơn 20 km về phía Nam. Năm 2004, sân bay được tạm đóng cửa để nâng cấp nhưng đến nay vẫn chưa mở cửa hoạt động kinh doanh.

Hồ Tiền Phong

Hồ Tiền Phong một hồ non nước thơ mộng nằm giữa thảo nguyên bao la xanh mướt đầy nắng và gió ngàn. Hồ tọa nằm ở xã Mường Bon, huyện Mai Sơn tỉnh Sơn La nằm ngay trên trục huyết mạch quốc lộ số 6. Hồ Tiền Phong là một điểm đến lý tưởng mà du khách sẽ không hồi tiếc khi đặt chân đến…

Hồ Tiền Phong (Ảnh sưu tầm)

Bước tới Hồ Tiền Phong một trong những điều thu hút du khách là được du ngoạn trên mặt hồ bằng thuyền chèo tay, thuyền đạp chân hay thuyền máy. Du khách có thể đem theo cần câu để câu cá trong hồ với nhiều loại cá đa dạng như cá chép, cá trắm cỏ, cá trôi… Tới chân đập mời du khách đi thuyền lên đỉnh đập để chiêm ngưỡng công trình ngăn đập ngăn giữa hai ngọn núi tạo nên hồ nước mênh mông.
Nguồn cấp nước chính cho hồ đó là nước từ trong lòng đất đùn lên từ mỏ Noong Đủ cách đó không xa. Du khách sẽ cảm thấy vô cùng thích thú khi được đồng bào dân tộc Thái sống từ lâu đời ở Bản Nà Si bên cạnh hồ kẻ cho nghe câu chuyện truyền thuyết ma mị về nguồn nước này.

Mộc Châu

Nếu bạn biết đến Đà Lạt rồi thì Sơn La có một Mộc Châu được ví như Đà Lạt của miền Bắc. Dù đi du lịch Mộc Châu vào mùa hè hay mùa đông thì đều khiến du khách ngẩn ngơ về vẻ đẹp thiên nhiên cũng như khí hậu dễ chịu của Mộc Châu.

Mùa xuân trên cao nguyên Mộc Châu (Ảnh sưu tầm)

Du Lịch Mộc Châu nổi tiếng nhất với những mùa hoa cải trắng, mùa hoa đào, hoa mơ, hoa mận nở bung và những đồi chè xanh mướt trải dọc tầm mắt. Mọi thời điểm trong năm cao nguyên xanh mướt này như có sức thu hút mãnh liệt. Chỉ cách Hà Nội vẻn vẹn khoảng 200 km, với khí hậu tuyệt vời thì nơi đây được coi như điểm du lịch lý tưởng đặc biệt hoàn hảo nhất cho du khách từ Hà Nội đi du lịch cuối tuần.

Xem thêm: Kinh nghiệm đi phượt Mộc Châu

Bản Thung Cuông (Thông Cuông)

Ghé thăm bản Thung Cuông (Thông Cuông) ngắm hoa cải trắng sẽ tận hưởng được cuộc sống bình dị của người dân nơi đây. Nơi này luôn là một điểm đến lý tưởng cho những người yêu thích du lịch khu vực Tây Bắc.

Thông Cuông mùa cải trắng (Ảnh sưu tầm)

Bản Thung Cuông là một nơi sinh sống lâu đời của đồng bào người dân tộc Mông. Đường vào bản cách thị trấn Nông trường Mộc Châu khoảng chừng hơn 3km. Bản nằm ở vị trí giữa hai xã là Đông Sang và Xuân Nha. Con đường dẫn vào bản là những thung lũng hoa cải trắng trắng xóa đẹp mê hồn mà mênh mông đến choáng ngợp

Đối với những người yêu thích du lịch ở khu vực Tây Bắc thì Mộc Châu luôn là một điểm đến tuyệt vời cho những chuyến đi trải nghiệm. Đặc biệt là đến thời điểm tiết trời se lạnh trong mùa hoa cải ở Mộc Châu nở rộ trên bản Thung Cuông. Hãy tạm gác lại những lo toan, bộn bề của cuộc sống để cùng bạn bè lên Bản Thung Cuông (Thông Cuông) ngắm hoa cải trắng. Vẻ đẹp nơi đây chắc chắn sẽ khiến bước chân của bạn có chút quyến luyến khi rời đi đấy.

Bản Pa Phách

Mùa nào ở Mộc Châu cũng đẹp, nhưng đẹp nhất là mùa xuân khi những hoa đào, hoa cải nở. Trong đó không nơi đâu đẹp bằng bản Ba Phách. Đây là một bản nhỏ, khắp nơi trồng rất nhiều hoa cải cùng rất nhiều những cây hồng giòn to và đầy trái có màu cam như những chiếc đèn lồng treo cao.

Pa Phách dưới là bản của người Thái. Pa Phách trên gồm có 3 bản : Pa Phách 1,2 và 3 của người Mông . Trước kia bản Pa Phách 1 thuộc xã Vân Hồ, mới sáp nhập vào xã Đông Sang từ năm 2002. Do địa hình nằm giữa 2 dãy núi nên Pa Phách được thắt mở cao dần tạo nên 3 bản Pa Phách của người Mông xanh. Khí hậu vùng đất này cực kỳ mát mẻ trong lành và có nhiều rừng cây bao quanh. Ấn tượng là khi chiều buông xuống là sương mù vây kín dày đặc như lạc trong biển sương vậy.

Rừng thông Bản Áng

Cùng với thung thũng mận Kà Na, đỉnh Pha Luông, cửa khẩu Loóng Sập, cung đường chữ S,… rừng thông bản Áng được du khách xếp vào một trong những điểm đến “gây bão” ở Mộc Châu. Thăm rừng thông bản Áng, du khách sẽ không khỏi bất ngờ trước sự hòa hợp đến trọn vẹn của cảnh quan thiên nhiên nơi đây.

Rừng Thông Bản Áng (Ảnh sưu tầm)

Rừng thông bản Áng tọa lạc tại khu vực của bản Áng thuộc xã Đông Sang, huyện Mộc Châu (Sơn La). Nằm cách trung tâm thị trấn Mộc Châu 2km theo quốc lộ 6 rẽ vào . Với lợi thế nằm trên cao nguyên Mộc Châu cùng khí hậu trong lành mát mẻ quanh năm, rừng thông bản Áng này được ví như một Đà Lạt thu nhỏ của miền Bắc với tổng diện tích trên 43 ha gồm khu rừng thông xanh rì trải dài bạt ngạt trên những triền đồi giữa một hồ nước tự nhiên rộng khoảng 5 ha.

Thác Dải Yếm

Thác Dải Yếm còn có tên gọi khác là “thác Nàng”, “thác Bản Vặt”. Thác nằm tại xã Mường Sang, huyện Mộc Châu, Sơn La. Sở dĩ thác được gọi là Dải Yếm vì theo câu truyện truyền thuyết, thác là dải yếm của người con gái đã cứu chàng trai thoát khỏi dòng nước lũ.

Cây cầu kính nơi chân Thác Dải Yếm  (Ảnh: RuudNguyen.com)

Thác Dải Yếm khởi nguồn từ 2 khe nước Bó Co Lắm và Bo Tá Cháu. Dòng nước chảy từ hang đá ở địa đầu bản Vặt. Nước từ nguồn trong núi chảy ra tạo thành suối Vặt khoảng 5 km thì hòa vào dòng chảy của suối Bó Sập giáp biên giới Việt Lào.

Thác Dải Yếm  (Ảnh: RuudNguyen.com)

Rồi bắt đầu xuôi chảy về đất Yên Châu tạo thành thác nước đẹp ngây ngất và cực kỳ hùng vĩ. Hiện dưới chân thác có xây một cầu kính khá đẹp cho các bạn thích chụp ảnh sống ảo.

Hang Dơi

Hang Dơi, còn có tên gọi khác do đồng bào người Thái là hang Sa Lai (nghĩa là Hang Nước, do có nguồn nước ngầm trong lành từ trong dãy núi này chảy quanh năm không bao giờ cạn).

Hang Dơi Mộc Châu (Ảnh sưu tầm)

Hang có diện tích khoảng hơn 6900m2 được hình thành do quá trình xâm thực cách đây hàng nghìn năm. Tên gọi Hang Dơi cũng bắt nguồn từ việc nơi đây có rất nhiều dơi sinh sống. 

Ngũ Động Bản Ôn

Chuyện kể lại rằng hệ thống 5 hang động – Ngũ động Bản Ôn (theo như cách gọi ngày nay) là địa điểm được người dân tộc sinh sống ở Mộc Châu khám phá ra sau cơn lũ lịch sử diễn ra vào năm 2006.

Hệ thống nhũ đá kỳ lạ trong động (Ảnh sưu tầm)

Mặc dù Ngũ động Bản Ôn đã được đưa xếp vào những địa điểm du lịch Mộc Châu hấp dẫn nhưng do địa thế hiểm trở khó chinh phục nên địa danh này vẫn còn khá mới mẻ với du khách. Cũng vì lẽ đó mà nơi đây vẫn giữ được nét đẹp nguyên sơ như thuở ban đầu trời đất khai sinh.

Đồi chè Mộc Châu

Bên cạnh những thắng cảnh du lịch như thác Dải Yếm, rừng thông Bản Áng, những trang trại bò sữa, các bản làng dân tộc… Mộc Châu cuốn hút du khách với những đồi chè xanh mượt trải rộng tầm mắt ngút đặc biệt là địa điểm “đồi chè trái tim”.

Đồi chè Mộc Châu (Ảnh: RuudNguyen.com)

Giới thiệu qua đồi chè Trái tim nằm trong khu nông trường liên doanh với Đài Loan (Trung Quốc). Đồi chè này thuận tiện để tham quan nhất vì khá gần Thị trấn Nông trường Mộc Châu (chỉ cách khoảng 9km). Ngoài ra còn có đồi chè trái tim ở nông trường Mộc Sương thuộc xã Tân Lập và đồi chè trái tim Tân Hợp nữa khá đa dạng cho các bạn lựa chọn.

Hình ảnh trái tim màu xanh vốn biểu tượng cho sức mạnh tình yêu. Những luống chè được bà con nông trường khéo léo trồng, cắt tỉa tạo hình trái tim. Những đồi chè trái tim này đã trở thành điểm đến ấn tượng, hấp dẫn rất nhiều du khách từ các nơi đổ về, nhất là vào dịp cuối tuần, những ngày nghỉ lễ như 2/9 hay 30/4.

Thung lũng mận Nà Ka

Có nói ngay rằng Nà Ka là một trong những thung lũng mận đẹp nhất của Tây Bắc. Bởi vậy mà không tí người đã từng ví nơi đây vào mùa xuân đẹp như một xứ sở thần tiên. Nằm trên đường vào xã Tân Lập, thung lũng mận Nà Ka chỉ cách đồi chè trái tim khoảng hơn 6km và cách thị trấn Nông trường Mộc Châu 16km. Để vào được tới thung lũng, cần phải đi qua một đoạn đường dốc bê tông ngắn.

Hoa mận nở trắng thung lũng Nà Ka (Ảnh: Nếm TV)

Phóng tầm mắt từ trên cao nhìn xuống, có thể thấy thung lũng Nà Ka lọt thỏm xung quanh các ngọn núi với màu trắng của hoa mận. Màu trắng tinh khôi đó trải dài hết thung lũng bao la, rộng lớn tạo nên khung cảnh kỳ vĩ và đẹp mê hồn. Cảnh sắc yên bình ở đây khác xa với những ồn ào, bụi bặm của chốn đô thị, lại vẫn còn vẻ hoang sơ, vì thung lũng Nà Ka chưa bị khai thác quá nhiều để phục vụ cho du lịch. Nếu bạn có cơ hội đi thung lũng mận Nà Ka vào tầm tháng 5 đến tháng 7 dương lịch thì có thể trải nghiệm hái mận tại vườn nhé.

Cửa khẩu Lóng Sập

Cửa khẩu Lóng Sập hay còn gọi là cửa khẩu Pa Háng. Đây là cửa khẩu quốc gia tại vùng đất bản Pa Lá xã Lóng Sập huyện Mộc Châu tỉnh Sơn La, Việt Nam. Đường lên cửa khẩu từ trung tâm thị trấn Mộc Châu đi tới đây cũng khá dễ dàng.

Mốc biên giới số 255 -Mốc Việt Lào (Ảnh sưu tầm)

Cửa khẩu Lóng Sập cách trung tâm Thị trấn Mộc Châu khoảng 30km theo đường Quốc lộ 43. Từ bưu điện Mộc Châu bạn đi theo đường quốc lộ 43 tới ngã 3 với đường 20-11 thì rẽ trái, sau đó cứ đi thẳng qua thác Dải Yếm, xã Mường Sang, Đông Sang, Chiềng Ve là sẽ tới. Dọc trên đường đi bạn sẽ đi qua Thác Dải Yếm và được ngắm con suối cũng những cánh rừng xanh mướt. Nếu có hộ chiếu và thời gian bạn có thể làm thủ tục xin xuất cảnh tại đồn biên phòng cửa khẩu để được đi sang bên kia Lào chơi.

Mường La

Nhà máy Thủy điện Sơn La

Nhà máy Thủy điện Sơn La là nhà máy thủy điện nằm tại tại xã Ít Ong, huyện Mường La,Sơn La. Nhà máy nằm ở bậc thang thứ 2 trong hệ thống bậc thang thủy điện trên thượng lưu sông Đà. Đây là công trình thủy điện có công suất lớn nhất  2.400MW, gồm 6 tổ máy (6 tổ x 400 MW). Ước tính điện lượng trung bình năm: 10,246 tỷ kWh (trong đó tăng cho thủy điện Hòa Bình là 1,267 tỷ kWh).

Nhà máy thủy điện Sơn La (Ảnh sưu tầm)

Với công suất trên, Thủy điện Sơn La là nhà máy có công suất lớn nhất trong nấc thang thủy điện trên thượng lưu sông Đà (Thủy điện Hòa Bình: 1.920 MW; Thủy điện Lai Châu: 1.200MW); lớn nhất Việt Nam và lớn nhất Đông Nam Á. Thật sự đáng nể đúng không nào?

Ngoài ra thì thủy điện Sơn La có khối lượng công việc thi công lớn nhất trong khu vực: Diện tích lưu vực: 43.760 km2; Dung tích hồ chứa: 9,26 tỷ m3; Mực nước dâng bình thường: 215m; Mực nước gia cường: 217,83 m; Mực nước chết: 175m.

Ngọc Chiến

Nằm cách TP. Sơn La khoảng 80km về phía đông bắc với độ cao trung bình trên 1.800m so với mực nước biển. Ngọc Chiến được coi là vùng đất cao nhất của huyện Mường La (Sơn La) nhưng luôn ẩn chứa những điều độc đáo từ cảnh vật cho tới con người khiến bất cứ ai đã từng một lần đặt chân đến đều muốn trải nghiệm thêm.

Mùa vàng ở Ngọc Chiến (Ảnh sưu tầm)

Thiếu nữ Ngọc Chiến làm lụng vất vả quanh năm mà vẫn có làn da mịn màng. Đó là nhờ dòng suối khoáng nóng đã có từ ngàn đời nay chảy qua bản Lướt để tạo cho làn da trắng hồng của người con gái thêm mịn màng. Với người dân bản làng ở Ngọc Chiến, người ta đồn tai nhau về truyền thuyết về suối nước nóng ở bản Lướt. Đó là nơi con rồng núi bay lên mây sau khi đánh thắng bộ lạc chuyên đi cướp bóc của cải của người hiền.

Các cụ già ở Ngọc Chiến kể lại, suối nước nóng là do rồng phun lửa để đuổi quân cướp bản, sau đó một người trong bản dùng nước suối làm nước sinh hoạt đã khỏe mạnh và đẹp dần theo ngày tháng. Từ đó, cả bản đã cùng sinh hoạt, tắm vào buổi sớm đi nương để như tiếp sinh lực cho ngày bắt đầu lao động và chiều về lại tắm để hồi sức sau những giờ lao động mệt nhọc.

Một góc bản Ngọc Chiến (Ảnh sưu tầm)

Ngọc Chiến được coi là vùng đất cao nhất của huyện Mường La với hàng trăm nóc nhà làm bằng gỗ pơmu, một loại gỗ quý bền bỉ và cực nhiều công dụng. Khung cảnh Ngọc Chiến luôn mang một gam màu trầm. Cho dù trời nắng đẹp ở khắp các vùng khác của tỉnh Sơn La, thế nhưng chỉ cần đi qua con đèo Sam Síp sang Ngọc Chiến là trời đã se se lạnh, mây trắng giăng mắc, bao phủ khắp núi, đồi, cánh đồng. Từ đầu xã đến cuối xã, từng nếp nhà sàn 4 mái bằng gỗ pơ mu nằm nối tiếp nhau, ngả màu rêu xanh.

Ở Ngọc Chiến chưa có nhiều dịch vụ kinh doanh nhà nghỉ tuy nhiên các bạn có thể dừng hỏi tại căn nhà sàn to ngay trung tâm xã (bên cạnh bể tắm công cộng người dân vẫn tắm) là nhà của bác chủ tịch xã trước đây để có thể tìm được chỗ nghỉ ngơi, ăn uống và dịch vụ tắm nước nóng.

Hang Co Noong

Đây là một điểm di tích khảo cổ hiếm có thuộc thị trấn Ít Ong. Để lên được hang này, từ đồn công an Thủy điện Sơn La các bạn đi ngược thẳng lên núi sẽ đến được điểm cách cửa hang phía Tây khoảng 250m. Di tích là một hang đá tự nhiên, lòng hang có hình tròn giống như một tổ ong khổng lồ nằm trên dãy núi đá vôi gần đập Thủy điện Sơn La.

Đứng ở cửa hang du khách sẽ ngắm được toàn bộ công trình thủy điện và cảm nhận không khí trong lành, cảnh thiên nhiên đẹp hài hòa giữa mây trời, núi non, sông nước. Hang Co Noong thực sự là một ngôi nhà “tự nhiên” mà người Việt cổ lựa chọn để cư trú trong giai đoạn muộn của Hậu kỳ đá mới – Sơ kỳ đồng thau.

Bản Cát Lình

Cách trung tâm huyện Mường La chưa tới 20 km, bản Cát Lình của đồng bào Mông nằm bên sườn đỉnh Pu Tha Kềnh (núi múa khèn) cao hơn 2.500m so với mực nước biển. Mùa lúa chín thì trên những thửa ruộng bậc thang đang chín rộ, nhìn từ xa tựa như bức tranh đa sắc màu vàng óng tầng tầng lớp lớp trải dài.

Từ Cát Lình, du khách có thể phóng tầm mắt xuống dưới thung sâu ngắm toàn cảnh cả ba cung bậc thủy điện Nậm Chiến lung linh ánh điện về đêm; mỗi sớm thức dậy được ngắm những biển mây bồng bềnh trắng lùa từ dưới các hồ thủy điện, đẩy dần lên vắt ngang các đỉnh núi như bức tranh thủy mặc. Về Cát Lình, du khách không chỉ được nghe những bản nhạc của suối, mà còn được tắm nước suối trong mát lạnh, hít thở không khí trong lành, hòa mình vào những dãy núi cao trùng điệp. Đặc biệt du khách sẽ được trải nghiệm cuộc sống của đồng bào Mông thân thiện, giàu lòng mến khách, cùng đi gặt lúa, đuổi gà thả rừng, bắt cá ruộng bậc thang, ngủ trong nhà gỗ pơ mu, thưởng thức rượu ngâm thảo quả cùng những đặc sản khác của núi rừng.

Phù Yên

Rừng Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Ở xã Gia Phù, huyện Phù Yên, Sơn La hầu như ai cũng đều biết đến khu rừng mang tên Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Người dân trong vùng hay gọi bằng cái tên thân mật: “Rừng ông Giáp”. Đây là khu rừng rậm rạp, ít người lui tới nên muốn vào thăm ai nấy đều phải gõ cửa ngôi nhà gỗ nhỏ nằm cạnh suối Bùa để được nghe cao nhân chỉ dẫn.

Vốn có tên gọi là rừng bản Nhọt nhưng với lòng kính trọng, biết ơn và cảm phục công lao của Đại tướng, người dân địa phương đã gọi khu rừng này là “Rừng Đại tướng Võ Nguyên Giáp” như một cách để tưởng nhớ về nơi Đại tướng đã dừng chân. Vẫn là những con đường rêu đá nhỏ hẹp, lúc lên, lúc xuống, nhưng qua câu chuyện kể đồng hành, bước chân lữ khách như chững lại, để rồi hình dung về quãng đường thồ gạo, kéo pháo lên Điện Biên của đoàn quân năm xưa.

Trong không gian tĩnh lặng của rừng già, văng vẳng bên tai là tiếng suối Dưn chảy róc rách đêm ngày như lời nguyện từ năm xưa vọng lại. Đây là nơi trú quân đầu tiên trong rừng bản Nhọt. Dọc theo các con suối khác trong rừng cũng được Tướng Giáp chọn đóng quân: đài quan sát trên đồi suối Hiền, trạm quân y dã chiến bên dòng suối Bùa và đặc biệt là trên ngọn suối Tắc Tè bên sườn đồi Tang Tú – nơi đặt sở chỉ huy mà Đại tướng dừng chân, đến nay vẫn còn hiện hữu.

Bản Chiếu

Cách trung tâm xã Mường Thải khoảng 7 km, bản Chiếu có khoảng 150 hộ đồng bào Mường sinh sống. Những năm gần đây, bên cạnh trồng trọt, chăn nuôi, trong bản đang hình thành các dịch vụ tắm khoáng nóng, nuôi cá lồng và du lịch trải nghiệm thuyền trên lòng hồ suối Chiếu.

Rừng thông Noong Cốp

Để đến rừng thông Noong Cốp, bạn có thể xuất phát từ thị trấn Phù Yên theo hướng Noong Bua, tiếp tục đi đến trung tâm xã Quang Huy rồi đi thêm khoảng 2km nữa sẽ thấy cả cánh rừng xanh ngút ngàn hiện ra trước mắt.

Rừng thông Noong Cốp (Ảnh sưu tầm)

Khu vực này trước kia có một cái ao tự nhiên có rất nhiều ếch mỗi khi mùa mưa đến, vì vậy người dân đặt tên là “Noong Cốp”, nghĩa là “ao ếch”. Rừng thông Noong Cốp là cánh rừng do lâm trường Phù Yên trồng nhằm tái sinh khu rừng tự nhiên.

Quỳnh Nhai

Cầu Pá Uôn

Trong số những cây cầu giữ kỷ lục nhất Việt Nam thì cầu Pá Uôn vinh dự được xướng danh bởi công trình xếp vào cấp đặc biệt do kết cấu trụ cao nhất. Cây cầu bắc qua dòng sông Đà và được ví như dải lụa trắng vắt ngang dòng nước biếc nối đôi bờ nâng bước du khách bộ hành trên lòng hồ thủy điện Sơn La.

Cầu Pá Uôn (Ảnh sưu tầm)

Cầu Pá Uôn nằm trên địa phận xã Chiềng Ơn, huyện Quỳnh Nhai tại Km 250+143,59m, Quốc lộ 279. Cầu được khởi công xây dựng tháng 5 năm 2007 và thông xe vào tháng 9-2010. Với quy mô vĩnh cửu bằng bê tông cốt thép và bê tông cốt thép dự ứng lực, với tổng chiều dài 1.418m, trong đó phần cầu chính dài 918m; đường dẫn 2 đầu cầu dài 500m. Chiều rộng toàn cầu là 9m, phần xe chạy rộng 8m. Cầu gồm 2 mố và 11 trụ, trong đó trụ chính của cầu cao tới 98,6m. Chiều cao toàn cầu tính từ cao độ đáy sông lên đến cao độ mặt cầu là 103,8m. Do địa điểm xây cầu nằm trong vùng động đất cấp 8-9 nên kết cấu thân trụ cầu Pá Uôn đã được tính toán kĩ chịu được động đất mạnh cấp 9.

Đền thờ Nàng Han (Linh Sơn – Thủy Từ)

Ở Quỳnh Nhai có hai ngôi đền thiêng từ thế kỷ 17 của bà con dân tộc thiểu số là đền Linh Sơn Thủy Từ và Nàng Han đã được phục dựng gần nguyên gốc sau khi đền chính ngập dưới lòng hồ thủy điện Sơn La. Đền thờ Linh Sơn – Thủy Từ thờ thần sông, thần suối; còn đền thờ Nàng Han thờ một nữ tướng có công đánh giặc. Hai đền nằm sát bên nhau để tiện cho người dân đến thắp hương, cúng bái.

Đền thờ Nàng Han (Linh Sơn – Thủy Từ) – (Ảnh sưu tầm)

Truyền thuyết kể rằng: Nàng Han là con gái duy nhất của chúa đất người Khơ Mú ở Chiềng Phung (nay là Quỳnh Nhai). Nàng có tài kiếm, cung nên xin cha được giả trai và luyện tập cùng quân lính. Cha nàng thuận ý và đặt tên con trai cho nàng là Khum Chương. Khi giặc phương Bắc tràn sang xâm lược, chủ tướng Khum Chương cùng phó tướng Khum Lụm dẫn quân đi đánh giặc. Sau khi dẹp được bọn giặc, cả hai cưỡi ngựa ngắm cảnh bên bờ suối, Khum Chương cúi xuống đưa tay vục nước uống; có ngờ Khum Lụm nhìn thấy ngực nàng nên biết nàng là gái giả trai.

Khum Lụm uất ức phải làm phó cho một nữ nhi nên hô lính đuổi giết Khum Chương. Thấy thế, nàng liền rút kiếm chém chết Khum Lụm và thốc ngựa chạy vào rừng sâu. Thấy quân lính hỗn loạn, Khum Chương dừng ngựa ngửa mặt kêu trời. Trời thương nên thả nôi mây xuống đón hồn nàng lên trời và cho dội một trận mưa khiến xác Khum Chương và quân lính biến thành đá. Để nhớ công ơn nàng đánh đuổi giặc cứu Mường nên người dân đã làm cho nàng một cỗ quan tài quý và lập miếu thờ Nàng Han.

Mường Chiên

“Bình minh lên, núi rừng Mường Chiên ơi… nơi non cao soi bóng mặt hồ, thuyền ngược xuôi noọng ơi, thương nhớ. Nhớ bến xưa Nghe Toỏng… vì dòng điện ngày mai lên quê mới. Xây phố mới ấm no đẹp tươi. Phiêng Lanh đó thắm nở ngàn hoa…”.

Điểm nổi bật nhất ở nơi này đó là suối nước nóng bản Bon. Đây là điểm du lịch nghỉ dưỡng, tắm khoáng chữa bệnh và vui chơi giải trí cuối tuần rất đặc biệt. Du khách vừa có thể tổ chức các hoạt động dã ngoại, ăn uống kết hợp với tắm khoáng nóng chữa bệnh đem lại sự thư thái và dễ chịu.

Đến Mường Chiên, du khách tùy theo sở thích từng người các bạn có thể ngâm mình thư giãn trong làn nước khoáng hay đi thuyền dọc sông Đà thưởng ngoạn khung cảnh đẹp hai bên bờ, và khám phá các hang động ở bản Bon, bản Quyền…

Suối nước nóng Mường Lèo

Từ trung tâm huyện Sốp Cộp, vượt quãng đường gần 70km ngoằn ngoèo, uốn lượn vắt ngang những sườn núi, đến đầu bản Liềng sẽ thấy suối nước nóng lộ thiên giữa cánh đồng lúa vàng. Nhìn từ xa, cả khu vực này hiện ra như một bức tranh hùng vĩ.

Khu bể nước nóng ở bản Liềng, xã Mường Lèo (Ảnh sưu tầm)

“Púng Hỏn”, tiếng Thái nghĩa là vũng nước nóng, đây cũng là tên con suối thuộc địa bàn bản Liềng. Sinh ra và lớn lên tại vùng đất này, ông Lèo Văn Tuận, nguyên Bí thư Đảng ủy xã Mường Lèo kể: Trước đây, có nhiều “Púng Hỏn” lắm, chẳng ai biết được có từ bao giờ, nước ở đây nóng lắm, đến nỗi con ếch, con nhái nhảy vào đều bị chết. Ngày trước, một vài hộ dân từ xã Púng Bánh lên đây tìm nơi sinh sống. Trong một lần đi rừng, họ phát hiện nhiều con nai, hươu, vượn, sơn dương tụ tập về uống nước ở những vũng nước trong cánh rừng già. Biết đó là vùng đất tốt, họ liền dựng nhà sinh sống. Khi lớn lên, vẫn thấy thú rừng về uống nước ở đây. Hồi đó, xung quanh những “Púng Hỏn” này là rừng già rất đẹp, từng đàn vượn, khỉ về đây uống nước, người dân gọi những khu rừng này là “Lống Căm” (rừng thiêng). Rừng toàn cây cổ thụ to lớn, 5-6 người ôm không xuể. Những người đi săn thường ngâm mình dưới suối để rình bắt, bắn thú rừng.

Tháp Mường Bám

Tháp Mường Bám (hay còn gọi là Thạt Bản Lào), Thạt tiếng Lào có nghĩa là Tháp. Di tích này thuộc xã Mường Bám (huyện Thuận Châu), cách trung tâm thị trấn Thuận Châu gần 80km.

Tháp Mường Bám hay còn gọi là Thạt Bản Lào (Ảnh sưu tầm)

Được xây trên một quả đồi tự nhiên, cách bờ suối Nậm Húa khoảng 300 m, tháp Mường Bám là một quần thể năm tháp: một tháp to ở giữa và bốn tháp con ở bốn cạnh tháp to theo bốn hướng Đông, Tây, Nam, Bắc. Bốn mặt của tháp có các họa tiết hoa văn được làm bằng vữa đắp nổi, nhiều chỗ gắn thêm vào những hình đất nung trang trí.

Vân Hồ

Thác Tạt Nàng

Danh thắng thác Tạt Nàng nằm tại Bản Phụ Mẫu I, xã Chiềng Yên, huyện Vân Hồ. Từ ngã ba khu rừng già (khu rừng nguyên sinh có nhiều cây cổ thụ, cách ngã ba Đồng Bảng 20km, cách trung tâm huyện 25km) vượt qua khoảng 7 km đường quanh co, cua gấp, đèo dốc hiểm trở tiến sâu vào trung tâm xã tầm 2 km du khách sẽ đến với thác Tạt Nàng.

Thác Tạt Nàng (Ảnh sưu tầm)

Thác nước cao hơn 100m, được phân thành 3 tầng, xung quanh cây cối xanh tốt, du khách sẽ được đắm mình vào bản hòa ca của tiếng thác đổ ầm ì với tiếng chim rừng reo ca, hòa mình với thiên nhiên hoang sơ và dòng nước mát lạnh; cùng lặng nghe người dân địa phương kể tích chuyện tình yêu cảm động của đôi trai gái dưới dòng thác.

Tên gọi thác Tạt Nang (Tát Nàng) được bắt nguồn từ câu chuyện thời lập bản lập mường. Ngày xưa, có cô gái, mẹ mất sớm, vì thương con người bố ở vậy nuôi con. Cô càng lớn càng xinh đẹp, ăn trầu nuốt từ cổ xuống nhìn thấy nước trầu màu đỏ đi qua cổ, nhiều chàng trai đem lòng yêu mến, đến hỏi làm vợ nhưng cô gái chỉ đem lòng yêu mến gửi trọn cho chàng trai, con của dòng họ có mối thù truyền kiếp với gia tộc cô, cha cô và cả gia tộc kiên quyết phản đối mối nhân duyên này.

Hai người không đến được với nhau, cô gái vui tươi ngày nào càng trở nên buồn rầu, lầm lũi, thân hình hao gầy. Một hôm, nhân lúc bố cô lên rừng đốn củi, người ta thấy cô gái mang đồ dệt thổ cẩm của mình để ở đỉnh “Tát Nặm” rồi gieo mình xuống dòng thác.Tát Nang có từ đó, dịch theo tiếng Thái “Tát” là “thác”, “nang”là “Nàng tiên, người đẹp”. Ngày nay, nếu ai đó có duyên khi đến chân thác có thể sẽ nhìn thấy xa xa bóng dáng cô gái ngồi bên khung cửi, quay sợi phía sau dòng nước.

Bản Hua Tạt

Nếu như cao nguyên Mộc Châu nổi tiếng với đồi chè, rừng thông bản Áng, là điểm dừng chân quen thuộc đối với du khách thì vài năm gần đây, bản Hua Tạt trở thành điểm sáng du lịch cộng đồng của Vân Hồ – huyện “cửa ngõ” của tỉnh Sơn La.

Mùa hoa mận ở Hua Tạt (Ảnh sưu tầm)

Hua Tạt là một bản nhỏ thuộc H’Mông thuộc xã Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La, một bên là vách núi cao, bản nằm lọt thỏm ở giữa, yên bình và lặng lẽ. Bản Hua Tạt nằm ở phía đông huyện Vân Hồ, cách Hà Nội 169 km, nằm ngay quốc lộ 6 nhưng người Mông nơi đây vẫn giữ được những nét bản sắc trong lối sống, phong tục.

Yên Châu

Hang Nhả Nhung

Cách quốc lộ 6 khoảng tầm 30km, hang Nhả Nhung, thuộc bản Trạm Hốc, xã Chiềng On có một vẻ đẹp tự nhiên nguyên sơ với nhiều hình thù nhũ đá tự nhiên, do đó nơi này thu hút được khá nhiều bạn trẻ đến khám phá trải nghiệm.

Hồ Chiềng Khoi

Hồ Chiềng Khoi thuộc Bản Pút, Xã Chiềng Khoi, Huyện Yên Châu, Sơn La. Nếu đi từ trung tâm thị trấn huyện Yên Châu thì đi về phía Nam khoảng 5 km, Hồ Chiềng Khoi có diện tích khoảng 40 ha khá rộng lớn.

Hồ Chiềng Khoi (Ảnh sưu tầm)

Hồ Chiềng Khoi là hồ nhân tạo được khởi công xây dựng năm 1971 với một đập chắn cao 45 m, dài 110 m và hoàn thành đi vào sử dụng năm 1980. Nước Hồ Chiềng Khoi lúc nào cũng trong xanh, yên ả quanh năm bởi nguồn nước cung cấp cho hồ đều chảy ra từ trong lòng núi. Hồ Chiềng Khoi vốn là đáy các thung lũng hẹp, có các dòng suối nhỏ từ trong lòng núi chảy vào Suối Sập. Lòng Hồ là một thung lũng hẹp, chạy ngoằn ngoèo quanh những quả đồi lớn dài tới 7km.

Chính những con suối nhỏ và rừng núi nguyên sơ đã tạo cho cảnh quan nơi đây có vẻ đẹp tự nhiên hùng vĩ. Như bức tường thành thẫm xanh bồng bềnh mây trắng, những dãy núi điệp trùng trải dải từ phía Nam đến phía Tây Bắc và rừng già ôm lấy toàn bộ mặt hồ, hồ lồng trong bóng núi.

Hang Chi Đảy

Hang mới được người dân phát hiện khoảng năm 2006 và đưa vào khai thác du lịch năm 2007. Đoạn đường vào khu du lịch hơn 1km qua những nương ngô, lúa khá hữu tình. Tuy nhiên, có một đoạn đường đang làm dở đường khá ngổn ngang. Dự kiến năm 2012 sẽ xây xong con đường này, khi đó, khả năng phát triển du lịch sẽ rộng mở hơn với hang Chi Đảy.

Tên hang vốn gắn với một câu chuyện có từ xa xưa của những người dân địa phương xung quanh việc xác định chủ nhân của vùng đất này, qua cách giải quyết bằng thi bắn cung. Mũi tên của dân tộc nào bắn được vào vách đá, sẽ là người thắng cuộc. Người Xá, có kỹ thuật đúc đồng, nên đã dùng tên đồng. Tuy nhiên, do đồng gặp đá, nên tên đã bị nẩy ra ngoài. Người Thái thì dùng tên tre bôi sáp ong ở ngoài và bắn nhẹ, thế là tên dính vào vách đá. Và người Thái đã thắng cuộc. Người dân sung sướng thốt lên “Chi đảy” – nghĩa là “sẽ được”.

Ăn gì khi đi du lịch Sơn La ?

Sơn La là vùng đất sinh sống lâu đời của nhiều dân tộc anh em. Với mỗi dân tộc đều có những bản sắc văn hóa riêng nên điều này làm các món ăn ở Sơn La mang những hương vị không trộn lẫn với địa phương nào cả.

Xôi ngũ sắc

Sơn La, một địa danh của núi rừng Tây Bắc với rất nhiều món ăn ngon hấp dẫn thực khách bốn phương. Xôi ngũ sắc là đặc sản của Tây Bắc nói chung và vùng Sơn La nói riêng. Đây là món ngon không thể chối từ nếu các bạn có dịp ghé thăm Sơn La. 

Món xôi ngũ sắc để lại ấn tượng trong lòng thực khách ngay từ cái nhìn đầu tiên bởi 5 màu sắc hấp dẫn của xôi. Xôi được đồ từ gạo nếp nương thơm ngon có hạt gạo to, mẩy, bóng, không bị lép, không lẫn với gạo tẻ. Gạo được trộn với các loại lá cây rừng để nhuộm màu, tùy thuộc vào mỗi loại lá và cách pha chế để tạo ra 5 màu khác nhau, tạo ra sản phẩm xôi thơm ngon vô cùng hấp dẫn.

Gỏi cá Sơn La

Gỏi cá cũng được coi là món ăn đặc biệt và chủ đạo trong các món thường để đem ra thết đãi khách quý của đồng bào dân tộc Thái, thể hiện sự hiếu khách của gia chủ. Từ xưa người Thái đã có câu “Xép nhứa cin nhứa ma, xép pa cin pa cỏi”, nghĩa là “Thèm thịt thì ăn thịt chó, thèm cá thì ăn cá gỏi”.

Gỏi cá trắm, đặc sản Sơn La (Ảnh sưu tầm)

Ngày nay, món cá gỏi đã được chế biến phổ biến và có mặt trong thực đơn của các nhà hàng, tạo nên thương hiệu riêng của món ăn này. Món gỏi cá của đồng bào dân tộc Thái đã trở thành món ăn đặc sắc và mang đậm nét văn hóa ẩm thực riêng biệt trong bữa cơm của mọi gia đình từ xưa đến nay, nhất là trong những ngày lễ, ngày tết.

Thịt trâu gác bếp

Thịt trâu gác bếp là món ăn đặc sản của người dân tộc Thái. Thịt bắp trâu được lóc dọc thớ thành từng miếng dài bằng bàn tay, tẩm ướp với các gia vị khác như ớt, gừng, đặc biệt là mắc khén – một loại hạt tiêu rừng của người dân tộc thiểu số vùng cao Tây Bắc, rồi hun bằng khói than củi từ các núi đá.

Trâu gác bếp là một trong những đặc sản rất ngon của Sơn La (Ảnh sưu tầm)

Thịt trâu gác bếp Sơn La là thanh thịt trâu gác bếp bên ngoài khô nhưng bên trong ngọt mềm và vẫn giữ nguyên được mùi vị đặc trưng, khi ăn có vị ngọt tươi quện với vị cay nồng của mắc khén phảng phất mùi khói thơm của than củi. Khi ăn thịt trâu gác bếp người ta xé nhỏ dọc theo thớ, ăn ngay hoặc nướng qua trên bếp, dùng làm món nhậu.

Cơm lam người Thái

Không biết món cơm độc đáo này ra đời từ khi nào mà chỉ biết rằng người dân miền núi thường phải đi rừng nên họ luôn mang theo một chút gạo để khi đói sẽ chặt lấy ống tre, ống nứa bên đường, bỏ chút gạo và chút nước suối để nướng những ống cơm ăn qua bữa. Cũng bởi dễ làm thế mà không ngờ nay đã được tôn lên thành một món ăn đặc sản của núi rừng – đó là món cơm lam. Món cơm lam có rất ở nhiều nơi khu vực Tây Bắc từ người Tày, Thái, Nùng, Mông, Mường, … đều có loại cơm này. Tuy nhiên ở Hoà Bình là nổi tiếng hơn cả vì nơi đây có loại gạo nương thơm lại độc.

Cơm lam là món ăn nổi tiếng của người Thái (Ảnh sưu tầm)

Ngày nay, cách làm cơm lam đã có đôi chút khác so với trước, con người không làm cơm lam để “cho qua bữa” nữa mà cơm lam đã trở thành một sản phẩm du lịch để người ta ăn “chơi” . Tuy nhiên, chúng ta vẫn dễ dàng nhận ra giá trị truyền thống của món ăn độc đáo này, nó vẫn mang đầy đủ dáng dấp của một nền văn hoá bản địa. Để thêm phần phong phú thì cơm lam có thể ăn chung cùng với thịt gà, thịt nước, măng chua…nhưng ngon nhất vẫn là cơm lam chấm muối vừng.

Xôi sắn

Nếu ai đã từng có dịp đến với núi rừng Tây Bắc chắc hẳn sẽ không thể quên được món ăn dân giã nhưng vô cùng hấp dẫn, đó là xôi sắn. Xôi sắn là là món ăn quen thuộc của người Thái vùng Tây Bắc. Mặc dù chỉ là món bình dân thường ngày những người Thái luôn tự hào về món ăn này.

Xôi sắn (Ảnh sưu tầm)

Thực tế từ nhiều năm nay, xôi sắn trở thành món ăn phổ biến không chỉ của người Thái mà còn của các dân tộc khác. Dù vậy, người Thái vẫn tự hào bởi họ biết cách kết hợp các sản vật tự nhiên để tạo nên hương vị món ăn, do đó xôi sắn của người Thái giữ được hương vị và nét đặc trưng riêng không thể nhầm lẫn.

Pa Pỉnh Tộp

Món cá nướng Pa Pỉnh Tộp bắt nguồn từ người dân tộc Thái, chủ yếu sống ở Lai Châu. Có thể áp dụng nướng cho nhiều loại cá khác nhau như cá Chép, cá Rô Phi, cá Trim….. nhưng ngon nhất phải là cá Vược vì cá Vược có đặc tính thịt thơm, chắc và dai rất phù hợp với món nướng. Đây cũng là loại cá mà Trần Luận và Chợ Sạch nướng và bán cho khách hàng.

Cũng là món cá nướng, nhưng Pa Pỉnh Tộp hấp dẫn bởi cách tẩm ướp cầu kỳ và các loại gia vị. Ngoài những gia vị không thể thiếu trong quá trình tẩm ướp như muối, mì chính, bột canh thì Pa Pỉnh Tộp sử dụng các loại rau gia vị như Hành củ, hành lá, rau húng, sả, ớt…và đặc biệt là Mắc Khén, đây là một loại gia vị đặc trưng của người dân tộc Thái, vị gần giống như tiêu nên nhiều người quen gọi là hạt tiêu rừng. Nếu thiếu Mắc Khén thì chỉ là cá nướng thông thường chứ không gọi là Pa Pỉnh Tộp nữa.

Nậm Pịa

Đặc sản làm từ phân – Nậm Pịa, một món ăn kinh điển của dân tộc Thái chỉ có ở vùng Tây Bắc,dac san lam tu phan nam pia mot mon an kinh dien cua dan toc thai chi co o vung tay bac

Là một vùng núi cao được thiên nhiên bao bọc, đi kèm với tính đa dạng về hệ sinh thái là sự phong phú trong chế biến ẩm thực, đậm chất núi rừng. Thêm vào đó phải nói tới một món ăn đặc sản kinh điển – Phân non Nậm Pịa “Nhìn vào bên trong thì nước đục một màu, ngửi thì nồng lên tận mũi, ngậm thì đắng hăng tận cổ, chưa kể còn sền sệt như vướng ở họng khi nuốt”.

Không nên thử món này nếu không phải là một người thích khám phá (Ảnh sưu tầm)

Nhưng nếu đã ăn Nậm Pịa đến miếng thứ hai thì “Ngon từ cái, ngọt từ nước, thơm nồng mùi mắc khén”, lúc này vị đắng đã dịu dần, chạy từ cổ họng ngược lên cuống lưỡi, hình thành ra những tiếng âm thanh “Nhẹp nhẹp trong mồm nghe rất tỉ tê”.

Miêu tả một chút về nó như thế chắc cũng đã đủ, vậy Nậm Pịa là gì mà tại sao nó lại dị hình đến thế. Nếu hiểu từ tiếng Thái sang tiếng quốc ngữ thì Nậm chính là canh, còn Pịa lại là thứ dịch nhầy sền sệt trong ruột non của động vật ăn cỏ và có chức năng làm tiêu hóa thức ăn. Nhưng vì thức ăn chưa được tiêu hóa hoàn toàn nên người ta gọi đây là “Phân non của động vật ăn cỏ”.

Cháo mắc nhung

Lên Sơn La mùa này chẳng sợ giá buốt vì có bao nhiêu đặc sản ngon nức tiếng, trong đó có một món cháo làm từ loại quả chỉ có ở vùng Tây Bắc. Cứ sau mỗi mùa gặt, những quả mắc nhung được gieo trồng ở trên nương bắt đầu chín. Người dân vùng Sơn La bắt đầu hái về rồi rửa sạch, sau đó chế biến thành nhiều món ăn, nổi tiếng trong đó là món cháo mắc nhung.

Cháo mắc nhung là món ăn nổi tiếng của mảnh đất Phù Yên (Ảnh sưu tầm)

Quả mắc nhung có màu xanh, cùng họ với cà chua nhưng lại chỉ bé bằng hạt đu đủ chín. Vị xen lẫn giữa đắng pha trộn với ngọt và cay the. Tuy nhiên, để có được một nồi cháo mắc nhung ngon thì cũng phải tốn khá nhiều công đoạn thực hiện.

Ngày nay, cháo mắc nhung dần đã trở thành một món ăn được nhiều người ưa chuộng. Nhiều người thích món cháo này không chỉ bởi giá trị ẩm thực độc đáo mà còn nhờ bàn tay khéo léo, cẩn thận của người chế biến. Vào những ngày mùa đông giá rét, người dân Sơn La chỉ cần nấu một nồi cháo mắc nhung, ngồi quây quần bên bếp than đỏ lửa, múc ra từng bát cháo, xì xụp với gia đình, vừa thổi vừa ăn. Chỉ nghĩ thôi cũng chẳng còn cảm giác buốt giá, khắc nghiệt của mùa đông nữa.

Nộm da trâu

Mảnh đất Tây Bắc dễ níu chân du khách nhờ vẻ đẹp còn nguyên sơ, tình người nồng hậu, và hơn hết là nét ẩm thực độc đáo rất riêng của vùng cao. Nhờ sự sáng tạo cùng chút khéo léo của đôi tay người phụ nữ, từ nguyên liệu tưởng như rất đỗi bình thường nhưng vẫn tạo nên món ngon lạ miệng. Nộm da trâu của người Thái là một trong những món như vậy.

Nộm da trâu (Ảnh sưu tầm)

Da trâu rất khó lấy vì trâu bị lọc toàn bộ da, sau đó được chuyển ngay cho các mối làm trống. Nhưng cũng vì vậy người Thái ở Sơn La đã biến da trâu trở thành đặc sản không thể thiếu trên mâm cơm những dịp đặc biệt.

Người Kinh ở miền xuôi thường lấy da trâu làm mặt trống, thì dân tộc Thái lại tạo ra đặc sản của riêng mình. Nộm da trâu không quá khó khăn khi chế biến, nhưng đòi hỏi sự kiên nhẫn, khéo léo. Ngoài nguyên liệu chính là da trâu, người Thái sử dụng rất nhiều gia vị khác nhau, khiến món ăn đậm cả sắc lẫn vị, tạo ra trải nghiệm ấn tượng khi lần đầu thưởng thức.

Cốm nếp Mường Tấc

Đến Mường Tấc (Phù Yên) chắc các bạn sẽ tò mò với hương nếp cốm với những hạt xôi căng ngậy, dẻo thơm được đồ trên bếp than củi. Từ nhiều đời nay, trên mảnh đất này bà con đồng bào dân tộc Thái ở thung lũng Mường Tấc, Mường Va đã trồng được giống nếp thơm, dẻo, rồi chế biến ra món xôi nếp cốm độc đáo, làm cho thực khách bị lôi cuốn ngay từ lần đầu thưởng thức.

Cơm nếp Mường Tấc (Ảnh sưu tầm)

Trong “Lễ hội Tết xíp xí” hằng năm của đồng bào dân tộc Thái trắng Phù Yên, mâm cỗ không thể thiếu bánh ít, xôi cốm, xôi ngũ sắc, thịt gà, vịt, cá, các món măng, rau tự trồng được bà con dân bản chuẩn bị cầu kì, bày biện đẹp mắt, để dâng tạ, kính lễ tổ tiên, thần đất, nước đã phù hộ cho bà con có mùa màng bội thu, no ấm, đồng thời, cầu xin vụ mùa mới mưa thuận gió hòa để nhờ đất, nhờ trời mang lại mùa màng tốt tươi, cho hạt cơm thơm, dẻo. Nếp thơm Mường Tấc theo đó mà bay xa, lan rộng.

Ăn xôi nếp cốm đúng độ thu về, thấy ngon lạ lùng. Hạt xôi bóng mẩy, căng ngậy, thoang thoảng hương thơm của lúa mới, của vị cám gạo xay. Du khách đặt chân đến Phù Yên, mà chưa được thưởng thức món xôi nếp cốm thì coi như chưa đến Phù Yên.

Gân bò xé Phù Yên

Chưa rõ ai là người chế tác ra công thức làm món này nhưng chỉ biết nó đã có trên bàn tiệc của bà con vùng Mường Tấc (Phù Yên) nhiều năm rồi. Ban đầu chỉ chế biến đủ ăn trong gia đình nhưng sau do nhu cầu thưởng thức, món này bỗng lên ngôi và và trở thành món “mực khô phố núi” đến nay đã hiện diện ở nhiều các quán, nhà hàng ẩm thực.

Gân bò xé được ví như món mực khô vùng cao (Ảnh sưu tầm)

Về cách thức làm thì gân bò được lọc sạch, luộc vừa đủ xong vớt ra rửa sạch, cắt thành từng khúc, lấy chày đập cho tơi ra rồi ướp các loại gia vị trộn đều và để ngấm khoảng 30 phút mang ra chiên qua dầu ăn là có ngay món nhậu phố núi.

Khoai sọ Nậm Lầu

Theo các cụ cao niên trong xã Nậm Lầu, đã từng có một thời, khoai sọ ở đây được coi là thứ lương thực cứu đói mùa giáp hạt. Thế nên, loại củ này vẫn luôn gắn bó với người nông dân cho đến nay, dù cuộc sống đã đủ đầy, no ấm. Khoai sọ trồng ở Nậm Lầu đặc biệt thơm, ngon khiến người từ xa đến chỉ ăn một lần cũng nhớ mãi. Tiếng lành đồn xa, khoai sọ Nậm Lầu đã trở thành đặc sản thu hút khách, được người dân nơi đây mở rộng diện tích trồng để đáp ứng nhu cầu thị trường và đem lại nguồn thu nhập cho gia đình.

Đi qua Thuận Châu, đừng quên mua khoai sọ Nậm Lầu về làm quà nhé (Ảnh sưu tầm)

Mùa thu hoạch khoai sọ ở Nậm Lầu từ tháng 10 dương lịch đến Tết Nguyên Đán. Hằng ngày, từng tốp xe máy ngược xuôi vào Nậm Lầu, đến từng nhà dân để mua khoai sọ đưa ra thị trường. Ngày trước, khoai sọ ở đây chủ yếu bán cho thương lái ở thị trấn Thuận Châu. Mấy năm gần đây, số lượng khoai nhiều nên đã được mở rộng thị trường tiêu thụ cả trong và ngoài tỉnh. Những ngày này, khoai sọ Nậm Lầu được chất thành đống, xếp vào từng chiếc rọ nhỏ bày bán tại các khu chợ của Thuận Châu hay những hàng quán ven quốc lộ 6. Không chỉ có người trong tỉnh tìm mua mà những du khách qua đường cũng tìm mua vài rọ khoai mang về làm quà.

Bánh Dày người Mông ở Hồng Ngài

Vịt Chiềng Mai

Khác với các loại vịt thông thường, vịt Chiềng Mai có trọng lượng không lớn, trung bình chỉ từ 1,5-1,7 kg, xương nhỏ, da có màu vàng đặc trưng, thịt thơm, vị ngọt, thịt vịt mềm nhưng không bở, béo nhưng không ngán.

Vịt Chiềng Mai (Ảnh sưu tầm)

Vịt nơi này có thể chế biến thành các món như: vịt luộc, vịt hấp, vịt nướng than hoa, vịt om sấu, vịt nấu măng… Ngoài ra, còn chế biến thêm các món phù hợp với trẻ em và người cao tuổi, như: xôi vịt, cháo vịt, vịt xào xả ớt, vịt rang riềng. Khách hàng sau khi thưởng thức đều hài lòng và tin tưởng sử dụng.

Bê chao Mộc Châu

Những miếng thịt bê xắt con chì, tẩm ướp gia vị, gừng, sả chuẩn bị sẵn, bếp được vặn to lửa cùng chảo dầu nóng sôi sùng sục đang sẵn sàng để cho ra mẻ bê chao đầu tiên. Tiếng thìa đảo, cay nồng của gừng, mùi thơm lừng của thịt, tỏa lan “điếc mũi” khiến bạn không thể cầm lòng được.

Đừng quên thưởng thức món bê chao khi du lịch Mộc Châu (Ảnh sưu tầm)

Thịt vàng, mềm và ngọt khó tả. Phần bì ngoài miếng thịt phồng lên lấm tấm trắng, khẽ cắn vào thì thấy giòn tan, nhưng nhai kỹ thì thấy chút dai vương vấn. Thi thoảng nhâm nhi thêm những lát gừng, lát sả, vàng ruộm trong đĩa, không cay xè mà lại thơm ngon lạ kì.

Ốc đá Suối Bàng Mộc Châu

Ốc đá Suối Bàng thường chỉ xuất hiện tháng 4 – 8, tức mùa mưa, khi thời tiết ẩm ướt. Những con ốc đá ở đây có hình dáng khác với loại thường thấy. Mỗi con có kích thước trung bình bằng hai đốt tay, miệng loe. Ốc này thường ít chế biến kiểu xào vì sẽ ra nhiều nhớt, ăn không ngon, chủ yếu dùng để nấu canh hoặc đơn giản nhất là luộc với sả chấm mắm ớt.

Món ốc chỉ xuất hiện vào mùa mưa (Ảnh sưu tầm)

Những con ốc đá ở đây có hình dáng khá giống ốc núi bà Đen ở Tây Ninh. Chúng không phát triển theo chiều dọc như ốc nhồi, ốc bươu vàng mà theo chiều ngang, mình dẹp, to trung bình bằng hai đốt ngón tay, miệng loe ra có màu trắng sữa.

Đặc sản Sơn La mua về làm quà

Chè Tà Xùa

Trà Shan Tuyết cổ thụ Tà Xùa là đặc sản nổi tiếng của vùng núi cao Tây Bắc Việt Nam. Shan Tuyết là loại trà đặc biệt với những sợi trà phủ lông tơ trắng như sương tuyết. Những búp trà to mập, ngậm sương, trên bề mặt búp phủ một lớp óng ánh bạc. Màu nước chè từ khi pha tới vài nước sau vẫn giữ được nguyên màu xanh lơ đỏ. Khi uống chè, cảm giác đầu tiên là vị đắng chát, sau đó dần chuyển sang ngọt, hương vị chè thơm đặc biệt khác lạ so với các dòng chè khác.

Chè Tà Xùa xuất xứ từ xã Tà Xùa, Sơn La với những con đường rừng núi cheo leo. Cây chè ở đây rất đặc biệt, có búp trắng cánh vàng tạo một hương vị đặc trưng riêng mà không nơi nào có được. Trà cổ thụ Tà Xùa mọc ở nơi quanh năm mây phủ, độ ẩm cao và khí hậu trong lành, mát lạnh nên búp trà Tà Xùa phủ tuyết đậm và có vị đặc biệt hơn so với các vùng trà cổ khác.

Mật ong Sơn La

Mật ong Sơn La từ lâu đã nổi tiếng thơm ngon và có uy tín trên thị trường. Chất lượng mật ong nơi đây được giữ nguyên hương vị từ trong thiên nhiên, hàm lượng chất dinh dưỡng cao. Được lợi thế từ sự ưu đãi của thiên nhiên dành cho Sơn La, với khí hậu ôn hòa, hoa trái quanh năm, diện tích hàng nghìn hecta cây ăn quả, cây công nghiệp, cùng những cánh rừng bạt ngàn các loại hoa cỏ tự nhiên cho mật và phấn hoa có chất lượng tốt giúp cho mật ong Sơn La thơm ngon đặc biệt.

Mận hậu Sơn La

Mận hậu được biết đến là thứ quả đặc trưng mùa hè của núi rừng phía Bắc, giống mận này được trồng nhiều ở các tỉnh Sơn La, Lào Cai, Lạng Sơn. Ở mỗi nơi mận lại có hương vị khác nhau nhưng có lẽ mảnh đất Sơn La được thiên nhiên ưu ái nhiều điều kiện thuận lợi đặc biệt thích hợp cho sự phát triển của cây mận nên đã tạo thành thương hiệu mận Sơn La.

Mận hậu trồng nhiều ở một số tỉnh miền núi phía Bắc, trong đó có Sơn La (Ảnh sưu tầm)

Vẻ ngoài nhỏ nhắn, vỏ xanh ròn, vị hơi chát nhưng lại khiến bất cứ ai cũng phải mê mẩn chính là trái mận Hậu hay còn được biết đến là mận Mộc Châu. Cứ vào mỗi dịp đợt lạnh cuối cùng của mùa đông, những trái mận ròn ròn với vị chua hơi chát lại khiến người ta phải “ứa nước miếng” vì chúng.

Đào Sơn La

Na dai Mai Sơn

Táo mèo Sơn La

Một loài cây ưa khí hậu lạnh, nó có mặt ở hầu hết các vùng đồi núi cao ở huyện Bắc Yên. Nhờ có địa hình cao và có một mùa đông lạnh nên đây là điều kiện rất thích hợp cho loài cây này phát triển. Diện tích trồng cây táo mèo này ngày càng được nhân rộng vì lợi ích kinh tế ngày càng cao. Hồi trước người ta chỉ biết đến táo mèo là để ăn tươi ngay lúc mới hái.

Táo mèo ở Sơn La thường được sử dụng để ngâm rượu (Ảnh sưu tầm)

Có hai loại táo mèo: loại tươi (có thể dùng để ngâm rượu, ngâm siro, làm giấm) và loại đã được phơi khô (dùng để ngâm rượu hoặc sắc lấy nước uống).

Xoài trứng Yên Châu

Xoài trứng Yên Châu có đặc điểm là chín sớm, ngay từ đầu tháng 5 dương lịch là lác đác chín và rộ hẳn từ cuối tháng 5 đến tháng 6. Quả xoài trứng chỉ to hơn quả trứng vịt, có hình trái tim. Khi chín thì vỏ vàng ươm, thịt ngọt lịm và hương rất thơm.

Rượu chuối Yên Châu

Rượu chuối từ lâu đã nổi tiếng là đặc sản của vùng đất Yên Châu và được bà con nơi đây trưng cất theo phương pháp thủ công truyền thống. Chuối hột có tác dụng giải độc, lương huyết, dân gian hay dùng chữa đau lưng, nhức mỏi, sạn thận, sạn bàng quang. Vì vậy, chuối hột khi được ngâm với rượu thì nhiều thành phần hoạt chất có trong chuối hột sẽ được chiết xuất và khuếch tán trong rượu.

Rượu chuối hột rừng Yên Châu trong dân gian được dùng để trị bệnh sỏi thận, đau dạ dày, kích thích tiêu hóa, bổ thận lợi tiểu, chữa đau lưng mệt mỏi, trị biếng ăn, mất ngủ, cảm sốt, táo bón, hắc lào… Điều đặc biệt, loại rượu này còn có tác dụng tăng cường sinh lý phái mạnh.

Tỏi tía Phù Yên

Phù Yên có cách đồng Mường Tấc với đặc sản gạo tẻ thơm ngon. Nơi đây, người dân còn duy trì được sản phẩm tỏi tía… Nhiều nông dân thoát được nghèo, làm giàu từ nghề trồng tỏi… Tuy nhiên, phương thức trồng tỏi còn hạn chế, dẫn đến chất lượng tỏi chưa cao, diện tích trồng manh mún nên việc xây dựng thương hiệu cho “tỏi tía Phù Yên” gặp khó khăn.

Tỏi tía ở Phù Yên (Ảnh sưu tầm)

Phù Yên có trên 6.400 ha đất nông nghiệp và được chia làm 4 tiểu vùng. Trong đó, vùng trọng điểm lúa có diện tích gần 1.500 ha. Khu vực này có trên 1.300 ha trồng lúa 2 vụ, diện tích còn lại chỉ trồng được 1 vụ.

Dưa Mèo Sơn La

Dưa mèo được người Mông gieo hạt, trồng xen canh cùng lúa nương, cây bò tự do trên mặt đất, trên các mỏm đá chứ không cần phải làm giàn cho leo như dưa chuột. Hạt thường  được gieo vào tháng 3, 4 hàng năm; đến tháng 6, 7 bắt đầu cho thu quả, đầu tháng 8 hết mùa.

Dưa mèo (Ảnh sưu tầm)

Khi đến Sơn La vào hè tầm tháng 6, dọc tuyến QL 6 các bạn sẽ bắt gặp cảnh bà con đồng bào dân tộc Mông bày bán dưa mèo tại các lán tạm ven đường. Dưa mèo được biết đến là thực phẩm sạch không thuốc sâu, ngon, ăn giòn, vị ngọt mát nên được nhiều người ưa thích.

Dâu Tây Mộc Châu

Cách khu vực bản Áng chừng vẻn vẹn 1km, có một khu vực mà tại đó vườn hoa lan và dâu tây hấp dẫn được ươm trồng thử nghiệm và cho ra trái từ vài năm nay. Dâu tây đến nay nó đã khẳng định được chỗ đứng của mình trên thị trường. Đây cũng là loại quả không còn là cái tên mới lạ với người tiêu dùng Hà Nội. Đến mùa trái chín, thứ quả thơm ngon của cao nguyên Mộc Châu thường xuất hiện ở các cửa hàng trái cây, cửa hàng thực phẩm sạch hay ở một vài hệ thống siêu thị.

Dâu Tây Mộc Châu (Ảnh sưu tầm)

Số lượng dâu bán không cố định bởi còn phụ thuộc vào lượng dâu chín mà các nhà vườn thu hái được ít hay nhiều. Đặc biệt, nếu năm nào thời tiết thuận lợi thì dâu được mùa, trái chín đỏ mọng, ngọt thơm nên rất hút khách.

Chè Mộc Châu

Có nhiều và lịch sử lâu đời thế, nhưng phải đến năm 1958, cây chè mới trở thành giống cây trồng chủ lực đem lại hình ảnh nổi tiếng cho Mộc châu. Chè đã được cán bộ chiến sĩ Nông trường Quân đội” đưa vào trồng thử nghiệm đầu tiên tại cao nguyên Mộc Châu ở khu vực 66, Chè Đen bây giờ. Sau gần 60 năm, cây chè ở Mộc Châu được phát triển thành vùng nguyên liệu tập trung rộng lớn, với nhiều giống chè năng suất, chất lượng cao.

Thu hoạch chè (Ảnh sưu tầm)

Chè tại mộc châu chủ yếu là giống chè shan tuyết, chiếm tới 2500ha trên diện tích của hai huyện Mộc Châu và Vân Hồ. Cây chè shan tuyết mang lại  thu nhập ổn định cho người dân, giúp nhiều hộ gia đình nghèo khó vươn lên làm giàu. Chè shan tuyết có nhiều dòng, được sản xuất bởi nhiều công ty khác nhau như Trà sen Mộc Châ, Trà thế kỷ Mộc Châu, trà Tùng Hạc…, nhưng ngon nổi tiếng và đang có khả năng cạnh tranh với trà Thái Nguyên thì chỉ có trà Chi Chơ Lông, được sản xuất, chế biến từ những cây chè cổ thụ 200 năm tuổi của vùng đất Chờ Lồng.

Các sản phẩm làm từ sữa bò Mộc Châu

Với số lượng bò sữa lớn được nuôi ngay trên nông trường, các sản phẩm làm từ sữa là một trong những sản phẩm đặc biệt các bạn nên thử khi đặt chân tới Mộc Châu. Nếu có cơ hội hãy tận hưởng 1 ly sữa tươi nguyên chất đun nóng ngay khi vừa được vắt.

Bò sữa nuôi ở Mộc Châu (Ảnh sưu tầm)

Những sản phẩm làm từ sữa bò khác mà bạn cũng nên mua về làm quà như là sữa chua nếp cẩm, sữa bò tươi…

Khoai sọ Mán Mộc Châu

Cứ đến tháng 9, tháng 10, là chị em lại háo hức tìm mua khoai sọ mán Mộc Châu (khoai sọ vàng Mộc Châu). Thứ khoai ruột vàng, thơm, bùi ngậy, ngọt này có gì khiến chị em mê say đến vậy.

Khoai sọ Mán Mộc Châu (Ảnh sưu tầm)

Thoạt nhìn, thấy khoai sọ mán Mộc Châu giống củ giong giềng, có các mấu chứ không tròn ung ủng hoặc thon thon như các loại khoai khác. Mỗi củ khoai có khi nặng từ 300g-1kg đủ cho một bữa ăn cả gia đình.

Thoạt nhìn, thấy khoai sọ mán Mộc Châu giống củ giong giềng, có các mấu chứ không tròn ung ủng hoặc thon thon như các loại khoai khác. Mỗi củ khoai có khi nặng từ 300g-1kg đủ cho một bữa ăn cả gia đình.

Lạ thứ hai, khoai gọt xong có màu vàng như nhuộm bằng nghệ, chế biến xong có khi lại vàng hơn nữa. Miếng khoai thường được chị em xắt miếng bao diêm rồi hấp trong nồi cơm chấm vừng ăn chơi, hoặc nấu canh xương cho thêm ít rau thì là, hành hoa.

Cái ngon tuyệt của khoai sọ mán Mộc Châu (khoai sọ vàng Mộc Châu) là sự hòa quyện của vị ngọt, bùi, thơm với cái dẻo mềm ăn dính dính răng nhưng mà không dứt ra được. Nhất là cái mùi thơm khi nấu xong, đảm bảo ngồi trên nhà đức lang quân nào cũng phải chạy ngay xuống bếp xem cái gì thơm hấp dẫn thế.

Khoai sọ mán thường được bà con dỡ bán vào khoảng từ tháng 9 đến tháng 10, tháng 11, và cũng phải tiêu thụ cho nhanh, giống này không cất lâu để dành như khoai sọ bình thường được.

Lễ hội đặc sắc ở Sơn La

Sơn La độc đáo với khung cảnh hùng vĩ của núi rừng, của núi, của những dòng suối nước trong veo và cả tấm lòng chân chất, hiếu khách của người dân sở tại. Mỗi độ xuân về hoa ban, hoa đào, hoa mơ, hoa mận lại nở rộ trắng khắp núi rừng Tây Bắc càng tô đẹp thêm cho vùng đất giàu truyền thống cách mạng này.

Tết Độc Lập là một trong những lễ hội lớn của người Mông ở Mộc Châu (Ảnh sưu tầm)

Ở Sơn La có khá nhiều lễ hội truyền thống đặc sắc của 12 dân tộc sinh sống tại Sơn La đang được phát huy như các lễ hội: Vào mùa, Hoa Ban, Cầu an; Cầu mưa của dân tộc Thái; Pang A Nụn Pan của dân tộc La Ha; Mương A Ma của dân tộc Xinh Mun; Xênh Pang Ả của dân tộc Kháng…

Lịch trình du lịch Sơn La

Ngoài các địa danh du lịch nổi tiếng với giới du lịch bụi như Mộc Châu, Ngọc Chiến Mường La, Tà Xùa … thì Sơn La còn có khá nhiều địa điểm thú vị khác chưa được nhiều người đặt chân tới. Nằm trên cung đường QL6 siêu đẹp nên khi đi phượt các tỉnh Tây Bắc các bạn có thể sắp xếp thời gian và lập lịch trình để kết hợp ghé qua Sơn La một vài ngày nhé.

Xuân về trên mảnh đất Sơn La (Ảnh sưu tầm)

Hà Nội – Mộc Châu – Hà Nội

Ngày 1 : Hà Nội – Hòa Bình –  Mộc Châu (200km)

– 7h: Các bạn dậy sớm chuẩn bị xuất phát từ Hà Nội đi theo hướng QL6 hướng đi Hòa Bình, hoặc các bạn đi đường đại lộ thăng long rồi rẽ vào đường tránh Hòa Lạc – Hòa Bình.
– 10h: Các bạn nghỉ ăn trưa tại đèo đá trắng Thung Khe có khá nhiều món như ngô nướng, trứng nướng, thịt xiên… đoạn này có nhiều đèo có các chỗ check in rất đẹp tuy nhiên các bạn nên di chuyển cẩn thận đặc biệt vào những hôm mưa đường khá trơn trượt.
– 13h: Các bạn tới địa phận Mộc Châu, có thể vào chơi bản Thông Cuông, Pa Phách. Và tối về nghỉ ở Thị trấn Mộc Châu hoặc Thị trấn Nông trường Mộc Châu.

Ngày 2 : Mộc Châu – Hà Nội (200km)

– 7h: Các bạn dậy ăn sáng, vệ sinh cá nhân.
– 8h: Di chuyển đi tham quan một số địa điểm như đồi chè trái tim, rừng thông bản Áng, Thác Dải Yếm… tùy vào thời gian để phân phối nhé.
– 12h: Từ Mộc Châu quay ngược lại Hà Nội theo QL6, các bạn có thể dừng ăn ở một số quán ăn dọc đường về.
– 14h : Đi từ Mộc Châu – Hà Nội. Khoảng 19h là đến Hà Nội.

Hà Nội – Ngọc Chiến – Mường La – Sơn La – Mộc Châu

Ngày 1 : Hà Nội – Nghĩa Lộ – Đèo Khau Phạ – Nậm Khắt – Ngọc Chiến

– 7h : Xuất phát từ Hà Nội đi theo hướng QL32 lên cầu Trung Hà – Thanh Sơn – Văn Chấn – Nghĩa Lộ. Đến trưa nghỉ ở Tú Lệ.
– Tiếp tục vượt qua đèo Khau Phạ ở ngay gần chân đèo có biển chỉ đi Nậm Khắt. Từ Nậm Khắt hỏi người dân đường đi Ngọc Chiến (Mường La). Đến tối các bạn ngủ ở Ngọc Chiến và trải nghiệm cơm nếp người Thái, tắm suối nóng nhé.

Ngày 2 : Ngọc Chiến – Mường La – Sơn La – Mộc Châu

– 7h : Sáng các bạn dậy sớm ăn sáng và khởi hành từ Ngọc Chiến về Mường La. Trên đường đi có thể vào thăm nhà máy Thủy điện Sơn La. Sau đó từ Mường La tiếp tục di chuyển về TP Sơn La dừng chân ghé thăm quan di tích Nhà tù Sơn La. Các bạn nghỉ ăn trưa tại Tp Sơn La.
– 13h : di chuyển từ TP Sơn La về Mộc Châu, cung đường này khá đẹp nên cứ thong thả đi nhé. Đến Mộc Châu có thể khám phá Thác Dải Yếm, Đồi chè hình trái tim, Rừng thông Bản Áng…

Ngày 3 : Mộc Châu – Hà Nội (200km)

– 7h: Các bạn dậy sớm ăn sáng tại Mộc Châu.
– 8h : Khởi hành khám phá bản Thông Cuông, Pa Phách.
– 11h : Đến trưa có thể ăn trưa tại Mộc Châu hoặc khởi hành về Hà Nội, trên đường về dừng ăn ở một số quán ăn dọc đường trên QL6.

Hà Nội – Mộc Châu – Sơn La – Mù Cang Chải – Hà Nội

Ngày 1 : Hà Nội – Mộc Châu – Sơn La (300km)

– 7h – 12h : Các bạn dậy sớm và di chuyển từ Hà Nội đi Mộc Châu theo hướng QL6.
– Khi đến Mộc Châu có thể tranh thủ khám phá một số điểm ở Mộc Châu như Thác Dải Yếm, Đồi chè Trái tim, Rừng thông Bản Áng, Thung lũng mận…
– Khoảng 16h các bạn di chuyển Mộc Châu – Sơn La.
– Đến tối nghỉ ở TP Sơn La.

Ngày 2 : Sơn La – Quỳnh Nhai – Than Uyên – Mù Cang Chải (200km)

– Các bạn dậy sớm tham quan trung tâm thành phố Sơn La với nhiều di tích lịch sử như Nhà tù Sơn La…
– Sau đó từ Tp Sơn La đi theo tỉnh lộ 107, đến đoạn cắt QL279 thì rẽ sang đi về phía Than Uyên để tới Mù Cang Chải. Đi theo lộ trình này để khám phá QL279 là tuyến đường huyết mạch liên tỉnh nối các tỉnh là Quảng Ninh, Bắc Giang, Lạng Sơn, Bắc Kạn, Tuyên Quang, Hà Giang, Lào Cai, Lai Châu, Sơn La và Điện Biên với nhau. Tên con đường chính là thời điểm được thi công tháng 2 năm 1979.

Ngày 3 : Mù Cang Chải – Hà Nội

– Các bạn khám phá Mù Cang Chải tham quan các điểm nổi tiếng như đồi mâm xôi, các bản như La Pán Tẩn, Chế Cu Nha.
– Sau đó trên đường QL32 về Hà Nội tiếp tục khám phá Tú Lệ, Bản Lìm Mông, Đèo Khau Phạ. Nếu đi vào dịp lúa chín tầm tháng 9 sẽ thấy quang cảnh rất tuyệt đẹp. Đến tối các bạn sẽ có mặt tại Hà Nội.

Hà Nội – Mai Châu – Mộc Châu – Hà Nội

Ngày 1 : Hà Nội – Hòa Bình – Mai Châu (130km)

– 7h: Các bạn khởi hành từ trung tâm Hà Nội.
– 9h: Khi lên tới TP Hòa Bình các bạn có thể tranh thủ ghé thăm quan thủy điện Hòa Bình.
– 10h – 12h: Các bạn tiếo tục di chuyển theo QL6, trên đường nghỉ chân và ăn uống tại đèo đá trắng Thung Khe.
– Khoảng 13h : Bắt đầu đếnkhám phá Mai Châu, nhớ trước khi đến Mai Châu nên dừng nghỉ tại cột cờ để ngắm toàn cảnh Mai Châu nhé. Đến tối ngủ nhà sàn và thưởng thức văn hóa ẩm thực của người Thái.

Ngày 2 : Mai Châu – Mộc Châu (70km)

– 6h: Các bạn dậy sớm ăn sáng và di chuyển lên Mộc Châu. Nếu có thể đi sớm thì sẽ dành được nhiều thời gian chơi các điểm trên Mộc Châu hơn.
– 8h: Các bạn sẽ tới Mộc Châu ghé thăm các điểm như trang trại bò sữa, đồi chè trái tim, rừng thông bản Áng, Thác dải yếm…
– Đến tối nghỉ tại các khách sạn nhà nghỉ (Mường Thanh, Công Đoàn…) và nhớ thưởng thức món bê chao nổi tiếng.

Ngày 3 : Mộc Châu – Hà Nội (200km)

– Với ngày thứ 2 thì các tiếp tục khám phá Mộc Châu đến những điểm mà chưa đi được như mình đã kể ở trên.
– 13h00 : Sau khi ăn trưa các bạn di chuyển từ Mộc Châu về Hà Nội theo đường QL6. Có thể tạt vào một số quán ven đường mua quà về cho người thân bạn bè nhé.

Hà Nội – Bắc Yên – Tà Xùa – Trạm Tấu – Nghĩa Lộ

Lịch trình này phù hợp cho bạn nào có kỹ năng đi phượt và sử dụng xe số. Tuy đi và về bằng 2 đường khác nhau (vẫn có một đoạn trên QL32 giống nhau) nhưng đoạn Trạm Tấu đi Bắc Yên đi sẽ rất khó đi đặc biệt khi trời mưa hoặc trời tối sẽ là một thách thức lớn. Nếu từ Tà Xùa sang được Trạm Tấu thì các bạn có thể ghé qua đây tắm suối nước nóng.

Ngày 1:  Hà Nội – Bắc Yên (Trạm Tấu)

Chiều thứ 6 các bạn xuất phát từ Hà Nội, nên đi sớm chút vì QL32 từ Phú Thọ đi nhiều đoạn không có đèn đường đâu. Các bạn có thể nghỉ đêm tại Bắc Yên, Phù Yên hoặc lên thẳng Tà Xùa nếu quen đường. 

Ngày 2: (Tà Xùa) Bắc Yên – Trạm Tấu – Nghĩa Lộ

– Nếu tối hôm trước không tới Tà Xùa thì sáng thứ 7 các bạn sẽ phải dậy sớm khởi hành săn mây, chụp choẹt các điểm săn mây đẹp ở Tà Xùa. Từ Bắc Yên lên đến Tà Xùa khoảng gần 30′, nếu các bạn có đủ đồ mang theo có thể dựng trại uống cafe, làm bữa đồ nướng trên sống lưng khủng long Tà Xùa.

– Đến trưa thứ 7 các bạn từ Tà Xùa di chuyển theo hướng đi Trạm Tấu. Nên đi sớm để tránh trường hợp xe hỏng học vì cung đường này hầu như hai bên là rừng. Khi về tới Trạm Tấu các bạn đi thẳng về Nghĩa Lộ và tối ngủ Nghĩa Lộ. Các bạn có thể tranh thủ tắm suối nước nóng ở đây (điểm tắm suối nước nóng cách trung tâm Nghĩa Lộ khoảng 4km theo hướng đi Mù Cang Chải)

Ngày 3: Nghĩa Lộ – QL 32 – Thu Cúc – Hà Nội

– Sáng dậy sớm ăn sáng uống cafe ở Nghĩa Lộ và các bạn có thể ghé chợ Mường Lò kiếm vài món đặc sản Yên Bái ở đây để mua về làm quà. Từ Nghĩa Lộ lại đi ngược theo QL32, qua đèo Khế về Thu Cúc rồi quay ngược lại Hà Nội kết thúc tròn một hành trình. Chiều về này thì đường khá đẹp và dễ đi nhé.

– Nếu rảnh về thời gian bạn cũng có thể vòng qua đèo Lũng Lô theo QL37 chơi rồi vẫn quay lại QL 32 để về Hà Nội. Con đèo này là vùng giáp ranh của 3 tỉnh Sơn La – Yên Bái – Phú Thọ.

Xem thêm: Kinh nghiệm du lịch Mộc Châu

Xem thêm: Kinh nghiệm đi phượt Tà Xùa

Xem thêm: Các món ăn ngon tại Sơn La

Xem thêm: Kinh nghiệm du lịch Ngọc Chiến Mường La